جهت گیری جدید چین در خلیج فارس/ روایت هشداردهنده رسانه چینی از رویکرد جدید پکن به ایران و خاورمیانه

در شرایطی که جمهوری اسلامی در سال‌های اخیر رویکرد نگاه به شرق را در پیش گرفته، مواضع جدید پکن در جهتی خلاف جهت‌گیری منطقه‌ای تهران به نظر می‌رسد. در این شرایط، پایگاه رسمی چاینا دیلی با انتشار گزارشی جهت‌گیری جدید پکن در منطقه خلیج فارس مورد تحلیل خود قرار داده است. اکوایران به علت اهمیت این یادداشت، ترجمه آن را به طور کامل منتشر می‌کند:

عصبانیت رسانه دولت از انتقادها به بیانیه ضد ایرانی چین و عربستان

مسیرهای جدید مشترک

تحلیل‌گران معتقدند موضع مشترک چین و کشورهای شورای همکاری خلیج فارس در مورد طیف وسیعی از مسائل و فرصت‌های ناشی از بهبود اقتصادی، سرمایه‌گذاری انرژی‌های پاک، و حتی منازعات، تأییدی از مسیر مشترک دو طرف است.

طبق بیانیه‌ای که در ۹ دسامبر توسط خبرگزاری عربستان سعودی منتشر شد، چین و کشورهای شورای همکاری خلیج فارس برنامه اقدام مشترکی را برای سال‌های ۲۰۲۳ تا ۲۰۲۷ تصویب کردند که مشارکت راهبردی موجود دو طرف را تقویت کرده و بر پیشبرد آن به سمت افق‌های جدید در عرصه‌های مختلف سیاسی، فرهنگی و اقتصادی تاکید می‌کند.

به دنبال دیپلماسی فعال‌تر

به گفته مهران کامروا، استاد رشته حکومت‌داری در دانشگاه جرج‌تاون قطر: «این از یک سو، نشان دهنده اهمیت روزافزون منطقه خلیج فارس و از سویی دیگر، دیپلماسی فعال‌تر چین در عرصه بین‌الملل است».

گوخان ارلی، هماهنگ‌کننده مطالعات خلیج فارس در مرکز مطالعات خاورمیانه در ترکیه هم به چاینا دیلی گفت که نشست سران چین و کشورهای شورای همکاری خلیج فارس، یکی از جامع‌ترین اجلاس‌های برگزار شده دوران اخیر است. به گفته ارلی: «مفاد بیانیه منتشر شده پس از نشست سران نه تنها برای مشارکت اقتصادی و تجاری چین و کشورهای خلیج فارس، بلکه در مورد مسائل بین‌الملل، آسیا و خاورمیانه اهمیت بالایی دارد».

روابطی استوارتر؟

اتخاذ موضع مشترک در مورد مسائل حال و گذشته، مانند مسئله بین امارات متحده عربی و ایران بر سر جزایر، نشان می دهد که روابط شورای همکاری خلیج فارس با چین بر پایه‌های دائمی‌تری استوار است.

ارلی افزود: «در عین حال، هم در نشست سران و هم در بیانیه پس از آن، اشاره شده که امنیت شورای همکاری خلیج فارس، امنیت چین است. بنابراین آن جنبه از روابط استراتژیک شورای همکاری خلیج فارس و چین را در اینجا دیده می‌شود».

در این بیانیه، رهبران بر لزوم حمایت از معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای، جلوگیری از تکثیر سلاح‌های کشتار جمعی در منطقه شورای همکاری خلیج فارس و اطمینان از ماهیت صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران به منظور حفظ امنیت و ثبات جهان و منطقه تاکید کردند. آنها بار دیگر بر لزوم همکاری ایران کامل با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تاکید کردند.

آن‌ها همچنین بر حمایت خود از شورای رهبری ریاست جمهوری در یمن به ریاست رشاد العلیمی، رئیس جمهور یمن تاکید کردند و ابراز امیدواری کردند که یک راه حل سیاسی مطابق با ابتکار شورای همکاری خلیج فارس و مکانیسم اجرایی آن، نتایج کنفرانس گفتگوی ملی یمن (NDC) و قطعنامه 2216 شورای امنیت، حاصل شود.

آنها از همه طرف‌های یمنی خواستند که فوراً مذاکرات مستقیم را تحت نظارت سازمان ملل آغاز کنند.

اهمیت بالای بیانیه پایانی برای خلیج فارس

راشا الجوندی، کارشناس حوزه خلیج فارس در مرکز تحقیقات سیاست عمومی دبی، به چینا دیلی گفت: «این بیانیه طرح کلی روابط اعراب و چین را ترسیم کرده و به وجود زمینه‌های مشترک اذعان می‌کند؛ و از آنجا که رهبران، بدون ملاقات قبلی چنین بیانیه‌ای را صادر کردند، نشان از اهمیت آن است».

به گفته الجوندی، کشورهای عربی و شورای همکاری خلیج فارس نسبت به فعالیت‌های هسته‌ای ایران حساسیت زیادی دارند و با توجه به تلقی آن‌ها از حاکمیت و تمامیت ارضی، بیانیه چین و حمایتش از شورای یمن اهمیت بالایی دارد.

این رهبران در گفت‌وگو درباره مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی بر اهمیت تلاش‌های هماهنگ برای دستیابی به صلح، امنیت، ثبات و رفاه در همه نقاط جهان، و بر اولویت بازگرداندن صلح و امنیت بین‌المللی از طریق احترام متقابل و همکاری بین کشورها توافق کردند.

آنها بر مواضع خود در حمایت از تلاش‌های بین‌المللی با هدف یافتن راه حل سیاسی برای پایان دادن به بحران اوکراین، مطابق با قوانین بین‌المللی و منشور سازمان ملل متحد، به منظور دستیابی به حفظ جان و مال، و حفظ امنیت و ثبات منطقه‌ای و بین‌المللی تأیید کردند