نتایج مقاومت در برابر تکنولوژی نوین

ترسیم این دورنما نیازمند «آشتی با علم» و «تدوین یک استراتژی کارامد» است تا ضمن بهره‌گیری از مواهب هوش مصنوعی بتوان بهترین راهکار را اجرایی کرد تا روابط عمومی بتواند سازمان را به «ساحل نجات» رهنمون شود.

تریبونی برای بیان دغدغه‌ها 

نشست هم‌اندیشی «کاربرد هوش مصنوعی و تکنولوژی‌های نوین ارتباطاتی و اطلاعاتی در روابط عمومی» که با همکاری گروه علوم ارتباطات و دانش‌شناسی دانشگاه آزاد  واحد علوم و تحقیقات و کمیته آموزش و پژوهش انجمن روابط عمومی ایران و با مدیریت افسانه مظفری مدیر گروه علوم ارتباطات برگزار شده بود، به تریبونی برای به «اشتراک گذاشتن دغدغه‌ها»  تبدیل شد.

در این نشست خسرو رفیعی رئیس انجمن روابط عمومی ایران،  سید غلامرضا کاظمی دینان مدیر اسبق روابط عمومی بانک ملی و رییس باشگاه مدیریت ارتباطات یونسکو، مهدی باقریان رئیس انجمن متخصصان روابط‌عمومی، حسن خسروی عضو انجمن روابط عمومی و نویسنده کتاب روابط عمومی و ارتباطات، تلاش کردند تا ضمن تبادل‌نظر به راهکاری برای مواجهه و سازگاری با  این تحول بزرگ در عرصه روابط عمومی دست یابند.  

نقطه عطف

در ابتدای جلسه افسانه مظفری مدیر نشست و رئیس کمیته اموزش و پژوهش انجمن روابط عمومی ایران، به تاثیرات  گسترده هوش مصنوعی در زندگی انسان اشاره  کرد و کفت: امروزه هوش مصنوعی که یکی از انقلابی‌ترین تکنولوژی‌های عصر ما محسوب شده ونقش بسیار مهمی را در زندگی ما ایفا می‌کند و به‌طور حتم در سال‌های آینده نیز، نقش فعال‌تری در زندگی روزمره‌ ما و سازمان‌ها بازی خواهد کرد. بنابراین آشنایی با ماهیت این تکنولوژِی، أنواع آن، مزایا و کاربرد آن در سازمان ها می‌تواند جذاب و حتی ضروری باشد.

مدیر گروه ارتباطات  دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات در ادامه افزود: هوش مصنوعی Artificial Intelligence  یا به اختصار  AI همان شبیه‌سازی فرآیندهای ذهنی و هوش انسانی توسط ماشین‌هاست که اگرچه در علوم کامپیوتر بنا گذاشته شده، اما امروزه به آن، به‌عنوان یک علم میان‌رشته‌ای نگاه می‌شود. حتی ردپای علوم انسانی و پزشکی در برخی شاخه‌های مطالعاتی و کاربردی آن مشاهده می‌شود. اساس عملکرد این ماشین‌ها بر آنالیز داده‌های انبوه و سپس مدل‌سازی آن‌ها استوار است. آن‌ها سپس بر اساس مدل به‌دست‌آمده تصمیم یا نتیجه‌ لازم را ارائه می‌دهند. هم‌اکنون تعداد زیادی شرکت هوش مصنوعی با محصولات متفاوت در حال فعالیت هستند. به عنوان مثال می‎توان از  چت جی پی تی، گجت‎های پوشیدنی، گوگل مپ، فیلترهای اسنپ چت، ماشین‌های خودران و دستیارهای هوشمند نام برد.

افسانه مظفری  به ضرورت برگزاری چنین نشستی اشاره و تصریح کرد: نشست امروز ما در مورد هوش مصنوعی و کاربرد آن در روابط عمومی است. چرا که امروزه با حضور تکنولوژی‌های جدید اطلاعاتی و ارتباطی و رسانه‌های جدید، روابط عمومی با شاخص‌های جدیدتری مواجه شده اند. در واقع تبادل سریع و گسترده اطلاعات، سبب افزایش فرصت  برای ایجاد معنای مشترک، یعنی همان اولویت روابط عمومی، تبدیل شده است. حال که  روابط عمومی در عصر اطلاعات، ملزم به نو شدن و همگونی و همسانی با فرآیند اطلاعات است، نظرات اهل فن در این حوزه می تواند راهگشا و شنیدنی باشد.

مقاومت بی‌فایده سازمانی

در ادامه، کاظمی دینان مدیر اسبق روابط عمومی بانک ملی ضمن تاکید بر مقاومت سازمانی در برابر ورود تکنولوژی جدید همچون هوش مصنوعی  به «خاطره ورود کامپیوتر» در سالهای نه چندان دور اشاره و تصریح کرد:کامپیوتر به تازگی وارد کشور شده و قرار بود تا برای شعب، کامپیوتر خریداری شود. مدیر تدارکات بانک ملی ماموریت یافت  تا در خارج از کشور کامپیوتر بخرد اما مدیر تدارکات در کمال تعجب با خرید کامپیوتر مخالفت کرده و این کار را حمایت از غربی‌ها ‌دانست و تصریح داشت که نیازی به وجود کامپیوتر نیست و کار ما با این تجهیزات راه می‌افتد و خرید کامپیوتر اولویت ندارد .

سید غلامرضا کاظمی دینان در ادامه افزود:حضور ما در نشست جیتکس در دوبی کافی بود تا ایشان متوجه اشتباه خود بشود و به این موضوع اعتراف کند که بانکداری ما از دنیا عقب افتاده است. این نکته را مدنظر قرار دهید که همیشه در برابر فناوری‌های نوین مقاومت وجود دارد اما این مقاومت‌ها در نهایت شکست خواهد خورد. به همین دلیل مقاومت ما در برابر هوش مصنوعی بی‌فایده است و باید پذیرای هوش مصنوعی بود.

 رئیس سابق انجمن روابط عمومی ایران به مزیت‌های هوش مصنوعی اشاره و تصریح کرد: البته هوش مصنوعی در برابر مزیت‌ها خطراتی هم دارد و روابط عمومی وظیفه دارد که با تدبیر مناسب و هوشمندی راهکاری را در پیش بگیرد که به سازمان آسیبی وارد نشود. به همین دلیل روابط عمومی باید ضمن نگاه علمی، برخورد علمی را در اولویت کاری خود قرار دهد.

رییس باشگاه مدیریت ارتباطات یونسکو در ادامه افزود: روابط عمومی در صورتی شکست می‌خورد که از قافله علم عقب بماند. امروز موضوع شبکه‌های اجتماعی گسترش زیادی یافته و اگر روابط عمومی وارد این حوزه نشود خیلی عقب می‌افتد. به همین دلیل لازم است تا روابط عمومی ضمن مطالعه  خود را به روز کند.

کاظمی دینان تصریح کرد: یک روابط عمومی خوب باید ایده‌پرداز و مغز متفکر سازمان باشند. در صورت وجود چنین نگاهی امکان مدیریت بحران سازمانی را خواهند داشت کمااینکه روابط عمومی باید اینده‌نگر بوده و بستر پذیرش هوش مصنوعی را فراهم کند. در این زمینه چاره‌ای جز پذیرش و انطباق وجود ندارد، چون هوش مصنوعی وارد زندگی ما شده است.

مدیر روابط عمومی اسبق بانک ملی به اولویت‌های سازمانی اشاره و تصریح کرد: روابط عمومی بدنبال ظهور چنین تکنولوژی نوینی، ضمن آگاهی دادن به مدیریت سازمان باید نگرش آنها را تغییر دهد. در این صورت می‌توان «حرکت رو به جلویی» را تجربه و ازاین فناوری نوین استفاده بهینه کرد. در این صورت، سازمان از وجود هوش مصنوعی منتفع خواهد شد، وگرنه بی‌توجهی و نادیده گرفتن این ابزار نوین می‌تواند ضربات مهلکی را به سازمان وارد کند.

ضرورت آموزش مداوم

خسرو رفیعی رئیس انجمن روابط عمومی ایران ضمن تاکید بر جایگاه هوش مصنوعی در روابط عمومی گفت: هوش مصنوعی می‌تواند طرح‌های متفاوتی از حجم عظیمی از داده‌های گوناگون را پردازش کند که به سازمان‌ها در مواجهه با ریسک‌های احتمالی و مشکلات به وجود آمده کمک کند.

 رفیعی تصریح کرد:نقش‌های متعدد هوش مصنوعی در روابط‌عمومی اهمیت بسیار  زیادی دارد. این نقش‌ها فراتر از اتوماسیون اداری است، این نقش‌ها پیامدهای تکنولوژیکی، اقتصادی و اجتماعی را به دنبال دارد که روابط عمومی باید آن را مدنظر قرار دهد.

رئیس انجمن روابط عمومی ایران در ادامه افزود: از آنجائیکه هوش مصنوعی با جمع آوری داده‌ها و پردازش  اطلاعات محتوا تولید می ‌کند، در آینده نزدیک در حوزه ارتباطات با چت بات‌های خاص در روابط عمومی مواجه  خواهیم شد و البته چاره ای جز پذیرش آن وجود ندارد.

رفیعی تاکید کرد: هوش مصنوعی ممکن است روی گسترش نظریه روابط عمومی تأثیر بگذارد، تاکنون انسان‌ها آغازگر پیامها بودند اما با توسعه هوش مصنوعی تکنولوژی‌های مشابه می‌توانند برای مدت طولانی‌تری بدون دخالت انسان و گرفتن تصمیمات و انجام کارها به صورت مستقل عمل کنند. تکنولوژی‌ها می‌توانند تجزیه و تحلیل پیشرفته را در بهبود دریافت و ذخیره‌سازی پیام‌ها به کار گیرند. روابط عمومی دیجیتال به واسطه تکنولوژی‌های نوین ارتباطی به ما کمک می‌کند تا بدانیم رقبای ما چه می‌کنند و چه تصویری از سازمان ما ارائه می‌شود و مردم درباره سازمان ما چه می‌گویند. در چنین شرایطی این امکان فراهم می‌شود که بتوان تصمیمات بهتر و کارآمدتری را اتخاذ کرد.

رئیس انجمن روابط عمومی ایران تصریح کرد: در اینده ، روابط عمومی باید بتواند نقش سیستم‌های مبتنی بر هوش مصنوعی را در افزایش روابط انسان‌ها پوشش دهند. چنین پیشرفت‌هایی به دلیل به‌کارگیری روز افزون هوش مصنوعی در روابط عمومی لازم است تا مدنظر قرار گرفته و درسرفصل برنامه‌های آموزشی روابط عمومی قرار بگیرند.

رفیعی در ادامه افزود:ضرورت بسترسازی فردی و اجتماعی در این حوزه و همچنین توجه به  آموزش دانشگاهی در این بخش برای آماده سازی ورود به این فضا لازم است.

رفیعی با اشاره به چالش‌های هوش مصنوعی و تهدیدهای شغلی پیشنهاد کرد تا سلسله نشست های آموزشی ماهیانه در این رابطه جهت آمادگی خانواده روابط عمومی با این انقلاب که بسیاری از بزرگان آن را هم تراز با انقلاب در صنعت چاپ می‌دانند برگزار شود.

 پدیده خودکارسازی

 رئیس انجمن متخصصان روابط‌عمومی  به تغییرات گسترده مشاغل و صنایع به دنبال حاکمیت هوش مصنوعی اشاره کرد و گفت:همه مشاغل و صنایع در معرض فناوری هوش مصنوعی مولد قرار دارند و صنعت روابط عمومی از این قاعده مستثنی نیست.هر چند فناوری هوش مصنوعی مولد ممکن است خطرها و پیامدهای مختلفی به همراه داشته باشد اما متخصصان روابط عمومی می‌توانند از ابزارهای مختلف هوش مصنوعی مولد برای تقویت ارتباطات معنادار، افزایش بهره‌وری، خلاقیت و دست‌یابی به اهداف مختلف استفاده کنند.

مهدی باقریان در ادامه افزود:یکی از مزایای اصلی استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی مولد، اتوماسیون و خودکارسازی بخش زیادی از فعالیت‌ها و وظایف روابط عمومی است. برای نمونه، چت‌ربات‌ها به عنوان دستیارهای مجازی می‌توانند به سوالات مشتریان پاسخ بدهند و خدمات و پشتیبانی شبانه‌روزی ارایه دهند بنابراین خودکارسازی فعالیت‌های روابط عمومی باید جدی گرفته شود.

رئیس انجمن متخصصان روابط‌عمومی تصریح کرد:یکی دیگر از این خدمات که هوش مصنوعی مولد می‌تواند ارایه کند شخصی‌سازی پیام‌هاست. شخصی‌سازی پیام‌ها هم تعامل و تجربه روابط عمومی را افزایش می‌دهد و هم ارتباط قوی‌تری بین شرکت و مشتریان/ مخاطبان ایجاد می‌کند که در نهایت منجر به رضایت بیشتر و وفاداری مشتریان می‌شود.

باقریان در پایان تاکید کرد: خلاصه اینکه فناوری هوش مصنوعی مولد به یک ابزار موثر بدل شده و روابط‌عمومی‌ها می‌توانند از ابزارهای مختلف آن بیشترین بهره را ببرند. اما تنها شرط آن این است که متخصصان روابط عمومی، ارتباطات مبتنی بر هوش مصنوعی را بپذیرند و با انطباق خود با تغییر چشم‌انداز و کسب مهارت و دانش جدید و احترام به ملاحظات اخلاقی و شفافیت و حفظ اصالت در ارتباطات به گسترش قابلیت‌های روابط عمومی و تدوین و ارایه استراتژی‌های ارتباطی مؤثرتر کمک کنند.

یادگیری ماشینی

حسن خسروی به یادگیری ماشینی به عنوان زیرمجموعه ای از هوش مصنوعی اشاره کرد و گفت: الگوریتم های آموزشی برای ایجاد پارامترهای با کیفیت خوب که عملکرد و دقت شبکه عصبی را تعریف می کنند، به مجموعه داده های وسیعی نیاز دارند. با در دسترس قرار گرفتن داده های بیشتر و پیچیده تر شدن الگوریتم ها، یادگیری ماشین به پیشرفت خود ادامه می دهد. هوش مصنوعی در بسیاری از زمینه ها از جمله مراقبت های بهداشتی، مالی، تولید و حمل و نقل استفاده می شود.

مولف کتاب روابط عمومی و ارتباطات تصریح کرد: آینده هوش مصنوعی با پیشرفت های مداوم در فناوری روشن به نظر می رسد. بر اساس گزارش Statista، سرمایه گذاری در هوش مصنوعی در سال 2021 به 93.5 میلیارد دلار رسید. روند فعلی برای بزرگتر شدن شبکه های عصبی احتمالاً در آینده نزدیک ادامه خواهد داشت زیرا به عملکرد بیشتری نیاز است.

خسروی در ادامه افزود: یکی از امیدوارکننده‌ترین فناوری‌های جدید، پردازش نورومورفیک است. نورومورفیک به معنای "مثل مغز" است. مدارهای اختصاصی برای تقلید از نحوه عملکرد سلول های پویا در مغز استفاده می شود. آنها هیچ برنامه ای را اجرا نمی کنند، اما قادر به یادگیری هستند، و درست مانند سلول های واقعی مغز، همه آنها به طور همزمان کار می کنند نه متوالی. مدل‌های مغزی نورومورفیک هوش مصنوعی بر اساس ساختار و عملکرد نئوکورتکس، ناحیه بیرونی مغز مسئول فرآیندهای شناختی پیچیده هستند و نسبت به رایانه‌ها کوچک، سریع‌تر و کم‌تر مصرف می‌کنند.انتظار می رود تحقیقات در مورد این ساختارها و سایر ساختارهای مغز منجر به سطوح بالاتر هوش و عملکرد شناختی بهتر نسبت به انواع قبلی هوش مصنوعی شود. این شبکه‌های قشر مصنوعی با چندین میلیون گره، هنوز از شبیه‌سازی هوش انسانی فاصله دارند.

خسروی تصریح کرد: در حالی که درک علوم اعصاب از این مناطق مغزی هنوز ناقص است، اطلاعات کافی برای ساخت مدل‌هایی در دسترس است که ممکن است به سوالات باز پاسخ دهند و برخی از جاهای خالی را از طریق آزمایش پر کنند. یک روز، شبکه‌های عصبی نورومورفیک قشر مغز ممکن است جای شبکه‌های عصبی محرک هوش مصنوعی امروزی را بگیرند .

عضو انجمن روابط عمومی افزود: یکی از تفاوت‌های کلیدی روش آموزش آنها است. شبکه های عصبی فعلی به میلیون‌ها مثال و یک الگوریتم بازخورد خطا برای تنظیم پارامترها نیاز دارند. این جلسات آموزشی با استفاده از رایانه‌های گران قیمت و قدرتمند که میلیون‌ها هزینه دارند می‌تواند هفته ها طول بکشد. شبکه‌های عصبی نورومورفیک قشر از نمونه‌های کمی یاد می‌گیرند و بنابراین استقرار آنها ارزان‌تر است. پردازش نورومورفیک نیاز به منابع عظیم کامپیوتری را از بین می برد. یادگیری مستمر تجربه را اضافه کرده و نتایج دقیق تری ایجاد می کند.

مولف کتاب روابط عمومی و ارتباطات تصریح کرد :انتظار می‌رود شبکه‌های عصبی قشری در محصولاتی از تشخیص گفتار گرفته تا پردازش تصویر، اکتشاف فضا، مراقبت‌های بهداشتی و روباتیک در پنج سال آینده مورد استفاده قرار گیرند. توسعه شبکه‌های عصبی قشر مغز ممکن است منجر به ظهور هوش عمومی مصنوعی( AGI   (  artificial general intelligence   ، جام مقدس هوش مصنوعی شود. بشریت از ظهور AGI در توربوشارژ کردن اقتصاد جهانی در ارائه ضریب هوشی و ایمنی انسان سود خواهد برد. AGI احتمالاً مانند انقلاب‌های اقتصادی قبلی برای بشر مفید بوده و تغییری بزرگ را رقم خواهد زد. 

هم‌افزایی سازمانی با هوش مصنوعی  

رئیس کمیته اموزش و پژوهش انجمن روابط عمومی ایران در ادامه افزود: امروزه در عصر اطلاعات باید نگاه جدیدی نسبت به  عملکرد روابط عمومی ها داشت. می توان گفت روابط عمومی علاوه بر مسئولیت بزرگی که در جهت هم افزایی در سازمان خود دارد، باید همگونی و همسانی با فرآیند اطلاعات را در جهت نو شدن وایجاد نظام جدید در سازمان، در سر لوحه برنامه های خود قرار دهد. این امر زمانی محقق می شود که در سازمان ها، زیرساخت‌های ارتباطی و شبکه‌های اطلاعاتی  جدید ایجاد و گسترش یابد. برای جذب نیروهای متخصص  اقدام شود و نیروهای موجود، آموزش های لازم و کاربردی جدید را همزمان در برنامه های خود داشته باشند.

افسانه مظفری در پایان تصریح کرد: در عصر اطلاعات و تکنولوژی های نوین، یک روابط عمومی زمانی موفق خواهد بود که به ایجاد شبکه اطلاع‌رسانی توسط تکنولوژی های جدید، احاطه کامل داشته باشد. روش‌های گردآوری اطلاعات و چگونگی مبادله آن را آموزش ببیند ودر واقع در جهت مدیریت اطلاعات، از چگونگی ایجاد نظام تولید و توزیع اطلاعات و ساماندهی آن، آگاهی کامل داشته باشد.