شی جین پینگ از ترامپ انتقام می‌گیرد؟ | نمایش قدرت چین، روسیه و کره شمالی برای آمریکا
به گزارش اقتصادنیوز، هدف چین از نشان دادن قدرت نظامی خود به جهان چیست؟ این مهم‌ترین سوال رسانه‌ها و تحلیل‌گران در هفته اخیر بوده است. شی جین‌پینگ بزرگ‌ترین رژه نظامی و سیاسی را در پکن به راه انداخت تا به آمریکا و غرب نشان دهد که آماده ایجاد تغییر در موازنه در جهان است.
سی‌ان‌ان در گزارشی به قلم سیمون مک‌کارتی نوشت: تصاویر نمی‌توانستند از این واضح‌تر باشند. شی جین پینگ رهبر چین، در یک رژه عظیم نظامی در پکن در حالی که در دو سوی او ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه، و کیم جونگ اون، رهبر کره شمالی، ایستاده بودند و رهبران دیگر از جمله از ایران، پاکستان ، بلاروس و میانمار در پشت سر آن‌ها حرکت می‌کردند.
شی از ترامپ انتقام می‌گیرد؟
نمایشگرهای عظیم در میدان تیان‌آن‌من تصویر این صحنه را به جمعیتی حدود50 هزار نفر که زیر آفتاب سوزان پکن گرد آمده بودند و بسیاری از آن‌ها پرچم‌های کوچک چین را تکان می‌دادند، نمایش می‌داد. در همین حال، رسانه‌های دولتی این تصاویر را به تلویزیون‌های سراسر چین و جهان مخابره می‌کردند.
برای بسیاری از ناظران در پایتخت‌های غربی از جمله دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا پیام این نمایش کاملاً روشن بود: چین عمدا در حال تحریک ایالات متحده و شرکایش است.
دونالد ترامپ در شبکه‌های اجتماعی خود خطاب به شی جین‌پینگ توشت: لطفا گرم‌ترین درودهای مرا به ولادیمیر پوتین و کیم جونگ اون در حالی که با هم علیه ایالات متحده آمریکا توطئه می‌کنید،برسان.»
برای هر کسی که فریادهای هماهنگ هزاران سرباز آموزش‌دیده را می‌شنید و موشک‌های عظیم با قابلیت حمل کلاهک هسته‌ای، پهپادهای زیردریایی و جنگنده‌هایی را می‌دید که در خیابان «صلح ابدی» پکن به حرکت درآمده بودند، هیچ شکی باقی نماند که شی در حال هدایت قدرتمندترین نمایش چین تا به امروز بود که شامل نمایشی از رهبران جهانی با تکیه بر قدرت نظامی و وزن ژئوپلتیکی بود.
چین مدت‌هاست که از «ظهور مسالمت‌آمیز» خود حرف می‌‌زند و ایالات متحده را به «جنگ‌طلبی» متهم می‌کند. اما این رژه نظامی که به مناسبت پایان جنگ جهانی دوم برگزار شد، بدون شک با هدف نمایش پیشرفت بزرگ‌ترین ارتش جهان و ارسال پیامی روشن مبنی بر توان فزاینده شی جین پینگ برای نمایش قدرت سخت در سطح بین‌المللی انجام شد.
در یک گفت‌وگوی زنده که به‌طور اتفاقی توسط میکروفن‌ها ضبط شد، شی و پوتین درباره پیشرفت‌های پزشکی که ممکن است به انسان‌ها امکان دهد تا ۱۵۰ سال عمر کنند صحبت کردند. همچنین تصمیم کیم جونگ اون برای آوردن دخترش که(جانشین احتمالی‌اش به‌شمار می‌رود) با قطار سبزش به پکن، شاید پیام مشابهی داشت.
در پس این شکوه و رژه‌ای که با دقت فراوان طراحی و اجرا شده بود، یک پیام کلیدی نهفته بود: شی به دنبال جهانی است که در آن ایالات متحده و غرب دیگر قانون‌گذار نباشند. اما این هدف چه معنایی برای غرب و جهان دارد؟
جنگ یا صلح؟
برای شی جین‌پینگ، قرار دادن کیم جونگ اون و ولادیمیر پوتین در کنار خود، اقدامی قاطعانه برای تاکید بر این باور بود که سیستم بین‌المللی کنونی به رهبری ایالات متحده، مسئول درگیری‌ها و تنش‌های موجود در جهان است، نه افرادی که در کنار او نشسته‌اند. شی در سخنرانی خود که از بلندگوهای محوطه رژه در روز چهارشنبه پخش می‌شد، گفت: تنها زمانی که همه کشورها و ملت‌ها با یکدیگر به‌عنوان برابر رفتار کنند، در صلح همزیستی داشته باشند و از یکدیگر حمایت کنند، می‌توانند امنیت مشترک را حفظ کرده و ریشه‌های جنگ را از میان بردارند.
به گفته شی و مقام‌های دولتش، ریشه ذهنیت جنگ سرد، تقابل بلوکی و سیاست‌های زورگویانه است. عباراتی که چین بارها از آن‌ها به‌عنوان رمزهایی برای توصیف سیاست خارجی آمریکا استفاده کرده است.
هفته گذشته در شهر بندری تیانجین، رهبر چین یک نشست با سران منطقه‌ای از جمله نارندرا مودی، نخست‌وزیر هند را با رونمایی از ابتکار حکمرانی جهانی به پایان رساند؛ که یکی از ارکان اصلی برنامه بزرگ‌تر شی برای بازطراحی نحوه اداره نظم جهانی و دموکراتیک‌تر کردن آن به شمار می‌رود.
این طرح که از سازمان ملل حمایت می‌کند، می‌تواند دامنه‌ای گسترده داشته باشد. وانگ یی‌وی، مدیر مؤسسه روابط بین‌الملل دانشگاه رنمین پکن می‌گوید: حکمرانی جهانی فقط بر مسائل امنیتی متمرکز نیست، بلکه شامل امور مالی مانند سامانه سوئیفت، تحریم‌ها، تجارت، حکمرانی بر هوش مصنوعی، مدیریت اقیانوس‌ها و تغییرات اقلیمی نیز می‌شود… و ما باید کاری کنیم که کشورهای جنوب جهانی صدای بلندتر و قدرت بیشتری در سازمان ملل داشته باشند.
ناظران می‌گویند که ابتکار شی هم‌زمان دو هدف دارد: اولین هدف تبدیل شدن به نقطه اتحاد برای کشورهایی که احساس می‌کنند نظم جهانی کنونی به ناحق در انحصار غرب بوده و دومی کمک به چین برای کاهش قدرت ایالات متحده در حوزه‌های گوناگون، با توزیع این قدرت میان کشورهایی که رابطه‌ای دوستانه‌تر با پکن دارند.، است.
این رویکرد می‌تواند به چین کمک کند تا نظم جهانی‌ای را شکل دهد که در آن توسعه ملی بر مفاهیمی مانند حقوق بشر فردی ارجحیت دارد و هیچ ائتلافی به رهبری آمریکا نتواند جاه‌طلبی‌های چین را محدود کند. چنین نظمی می‌تواند به نفع اهداف چین در قبال تایوان باشد؛ جزیره‌ای دموکراتیک که پکن آن را بخشی از خاک خود می‌داند و احتمال استفاده از زور برای تصرف آن را نیز رد نکرده است.
ترکیب اجلاس منطقه‌ای شی با رژه نظامی هفته گذشته، به‌وضوح با هدف ارسال یک پیام تنظیم شده بود: در حالی که چین نفوذ و قدرت نرم خود را گسترش می‌دهد، در حال توسعه قدرت سخت هم هست. قدرتی که در صورت نیاز می‌تواند پشتوانه رهبر چین باشد. حتی در حالی که چین تأکید می‌کند ارتش‌اش ماهیتی دفاعی دارد، نمایش قدرت روز چهارشنبه به تحلیل‌گران سراسر جهان تصویری شفاف از ظرفیت‌های تهاجمی آن و توان عظیم تولید تسلیحات در این کشور ارائه داد.
و در همین فضای مملو از نمایش قدرت نظامی بود که شی جین‌پینگ به جمعیت حاضر در میدان تیان‌آن‌من نگریست و از بشریت خواست تا دست به انتخابی ساده بزند: صلح یا جنگ؟
رقابت بلندمدت
در اینجا، به نظر می‌رسید که شی به انتخاب میان دو نظام جهانی اشاره می‌کرد: نظامی به رهبری چین یا غرب و به نظر می‌رسد اکنون او اعتمادبه‌نفس بیشتری برای مطرح‌کردن این انتخاب با کشورهای دیگر دارد، چرا که می‌بیند دونالد ترامپ در حال بر هم زدن نقش سنتی آمریکا در عرصه جهانی است که شامل خروج از نهادهای بین‌المللی، قطع کمک‌های خارجی و ایجاد تنش با متحدان دیرینه از طریق تعرفه‌ها و سایر مطالبات اقتصادی می‌شود.
اما سخنان شی، وقتی در کنار نمایش قدرت نظامی گسترده و با حضور پوتین که حمله‌اش به اوکراین، خونین‌ترین جنگ اروپا از زمان جنگ جهانی دوم را آغاز کرد و کیم جونگ اون که با ارسال تسلیحات و نیرو به روسیه و ساخت زرادخانه هسته‌ای غیرقانونی، به شعله‌ور شدن درگیری‌ها دامن زده بیان می‌شود، برای بسیاری از ناظران هشدارآمیز و نگران‌کننده است. مقام‌های چینی مدت‌هاست که تاکید دارند ارتش این کشور ماهیتی دفاعی دارد و تلاش کرده‌اند تا رژه نظامی را در چارچوب بزرگداشت نقش چین در «پاسداری از صلح جهانی» توجیه کنند.
همچنین شی جین‌پینگ به حضار اطمینان داد که چین همچنان به مسیر توسعه صلح‌آمیز پایبند است. اما با افزایش پیوندهای چین با روسیه، کره شمالی و سایر کشورهایی که با غرب دشمنی دارند، اکنون بیش از هر زمان دیگری روشن است که جهان به دو اردوگاه تقسیم شده و رقابت میان آن‌ها آشکارتر است.
در همین حال که پکن امیدوار است روزی شاهد فروپاشی ائتلاف‌های آمریکایی باشد، اقدامات تهاجمی این کشور در منطقه از جمله ادعاهای ارضی در دریای جنوبی چین و نسبت به تایوان در واقع دارد موجب نزدیکی بیشتر متحدان آمریکا در آسیا به واشنگتن می‌شود. در داخل کشور، چین با چالش‌های فزاینده‌ای روبه‌روست؛ جایی که حزب کمونیست حاکم با کندی رشد اقتصادی و بیکاری مزمن دست‌وپنجه نرم می‌کند.
برخی تحلیل‌گران می‌پرسند که آیا تشدید ناسیونالیسم به عنوان یک استراتژی انحرافی، ممکن است چین را به سمت موضع‌گیری‌های تهاجمی‌تر سوق دهد؟ تانگ ژائو، عضو ارشد اندیشکده بنیاد کارنگی برای صلح بین‌الملل در ایالات متحده می‌گوید: رژه نظامی روز چهارشنبه فقط با هدف نمایش قدرت در خارج برگزار نشد، بلکه برای برانگیختن حس ناسیونالیسم در داخل و تقویت حمایت عمومی در برابر فشارهای اقتصادی انجام شد. او افزود: این رویکرد به پکن کمک می‌کند تا ثبات داخلی را حفظ کرده و رقابت بلندمدت خود با واشنگتن را تقویت کند. در عین حال، در داخل چین، برخی به‌دقت در حال بررسی این هستند که بلندپروازی‌های نظامی کشور نهایتاً به کجا خواهد انجامید. ژو بو سرهنگ ارشد بازنشسته ژو بو و پژوهشگر ارشد در مرکز امنیت بین‌الملل و راهبرد دانشگاه تسینگ‌هوا در پکن، می‌گوید: من به آینده‌ای فکر می‌کنم که چین تا سال ۲۰۴۹ به یک ارتش در سطح جهانی تبدیل شود، در عین حال صلح را حفظ کند و به رشد خود ادامه دهد.
او ادامه داد: در آن زمان، هدف چین این است که در سطحی برابر با ارتش آمریکا قرار بگیرد. اما، البته، در اینجا یک معضل وجود دارد. چطور می‌توان ثابت کرد که ارتشی در سطح جهانی هستید، بدون آن‌که در جنگی واقعی آزموده شده باشید؟
ارسال نظر