معمای سهام عدالت در آستانه حل شدن

به گزارش اقتصادنیوز ، دستیابی به رشد اقتصادی 9/ 8درصدی در پاییز امسال، ارزش کنونی 55هزار میلیارد تومانی دارایی سهام عدالت و دو برابر شدن آن در سال آتی، اعلام صورت‌حساب ۴۹ میلیون مشمول سهام عدالت و واریز سود از سال آینده به حساب سهامداران، از جمله مهم‌ترین‌ اظهارات مطرح شده در این همایش بود. هر چند پس از مدت‌ها انتظار قرار است 50 میلیون نفر سهامدار سود سهام عدالت را دریافت کنند؛ اما هنوز برخی ابهامات این طرح باقی مانده و برطرف نشده است.

در واقع هر‌چند دولت می‌خواست که در یک طرح اجتماعی برای کاهش فقر، سهامی را در اختیار مردم و دهک‌های درآمدی پایین جامعه قرار دهد تا توزیع ثروت به‌طور متوازن‌تری انجام گیرد، با این همه نحوه اجرای آن و نبود رقم دقیقی از سهامداران قطعی این طرح همچنان با ابهامات مواجه است.

در ابتدای سیاست‌گذاری‌های دولت برای تخصیص سهام عدالت، مقرر شد تا این سهام به حدود ۵۰ میلیون نفر تعلق گیرد. افرادی که تاکنون حدود دو میلیون نفر از آنها، در فهرست متوفیان قرار گرفته‌اند. اما سود سهامشان به وراث آنها می‌رسد. البته این افراد کماکان به اطلاعات مزبور دسترسی ندارند و قرار است پس از تعیین تکلیف سهامداران حاضر، صورت‌حساب آنها نیز صادر شود.

از سوی دیگر از بین مشمولان دریافت سهام عدالت برخی افراد نیز که ثبت‌نام کرده‌اند، ممکن است به‌دلیل عدم قطعیت و طی پروسه مزبور، در لیست سهامداران نباشند. با وجود این، مشمولان نهایی سهام عدالت زمانی می‌توانند اقدام به خرید و فروش سهام خود کنند که لایحه آن به امضای رئیس‌جمهور برسد؛ امری که هنوز صورت نگرفته است. در همایش روز گذشته نیز معاون اول رئیس‌جمهور از امضای این لایحه در آینده نزدیک خبر داد.

در این میان مشکل دیگر در عدم شفافیت در سازوکار اجرایی این امر است. هر چند در راهکار اجرایی از ابتدا قرار بود صندوق‌های قابل معامله تخصصی(ETF) راه‌اندازی شود؛ اما در مراحل بعدی راه‌اندازی این صندوق‌ها جای خود را به تعاونی‌های شهرستانی داد. اما باز مجدد با شکست در این تعاونی‌ها بحث آزادسازی در قالب ETF‌ها مطرح شد. بر‌اساس اظهارات اخیر رئیس سازمان خصوصی‌سازی به احتمال زیاد مناسب‌ترین گزینه صندوق‌های قابل معامله خواهد بود؛ اما این موضوع همچنان از ابهامات پیش‌روی سهام «عدالت» است.

دریافت سود سهام«عدالت» از پایان سال 96

علی طیب‌نیا، وزیر اقتصاد در مراسم رونمایی از ساماندهی طرح سهام عدالت با اشاره به این مطلب که امسال سال اقتصاد مقاومتی و اقدام و عمل است، یکی از ویژگی‌های مهم اقتصاد مقاومتی را مردمی بودن و عدالت محور بودن آن دانست و گفت: برنامه مردمی کردن اقتصاد کشور یکی از برنامه‌های 12 گانه اقتصاد مقاومتی است که با مسوولیت وزارت اقتصاد در حال پیگیری و هدف اصلی آن، توسعه مشارکت و حضور مردم در عرصه اقتصاد کشور است.وی در مورد ساماندهی طرح سهام و عدالت گفت: در ابتدای دولت یازدهم ارزیابی‌‌ها نشان می‌داد که این طرح که در آن زمان هشت سال از عمرش می‌گذشت با مشکلات فراوانی همراه است و عملا در آن شرایط تحقق ساماندهی سهام عدالت امکان‌پذیر نبود، اما پس از آسیب‌شناسی طرح بستری مناسب در اختیار وزارت اقتصاد قرار گرفت و با مشورت کارشناسان و صاحب‌نظران طرح و نقشه مشخصی برای ساماندهی ارائه شد.

وی گفت: طرح ساماندهی سهام عدالت در جلسات متعددی مطرح و بررسی شد. در برخی موارد اجرای این طرح نیازمند اخذ مجوز قانونی بود و باید فرآیندی را طی می‌کرد. اما اجرای بخشی از آن با اخذ مصوبه از سوی شورای اصل 44 امکان‌پذیر بود و ما حل مشکلات را به‌صورت جدی در دستور کار قرار دادیم. بر همین اساس نیز طی 3 سال گذشته اقدامات زیادی با همکاری سازمان خصوصی‌سازی صورت گرفت.

وزیر اقتصاد با بیان اینکه تعداد مشمولان سهام عدالت امروز به بیش از 49 میلیون نفر می‌رسد، افزود: با اقداماتی که صورت گرفت این امکان فراهم شده تا از سال آینده سود سهام مشمولان به حساب آنها واریز شود. سال 94 سال پایان دوره 10 ساله سهام عدالت بود که باید طی آن سود سهام 60 شرکت موجود در سبد سهام عدالت به خزانه دولت واریز می‌شد. وزیر اقتصاد افزود: سامانه الکترونیک لازم طراحی شده و با هماهنگی با سازمان ثبت احوال و کمیته امداد اطلاعات سامانه به‌روز شده و ارائه خدمات به خانواده بزرگ سهام عدالت در حال اجرا است.

بر این اساس صورت وضعیت از دارایی به مشمولان داده خواهد شد و در نهایت مشخص می‌شود که ارزش اولیه سهام هر یک از مشمولان چه میزان است. وی در ادامه هدف از طرح سهام عدالت را توزیع عادلانه ثروت از طریق گسترش مالکیت عمومی دانست و گفت: با این اقدام 50 میلیون نفر می‌توانند از اواخر سال 96 سود سهام عدالت را به‌عنوان بخشی از درآمد خود دریافت کنند.

رشد اقتصادی 9/ 8 درصدی در پاییز

در ادامه اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهوری با اشاره به تحقق اقتصاد مقاومتی در سال جاری اشاره کرد و گفت: موفق شدیم با سیاست‌گذاری در عرصه اقتصاد، کشور را از بحران‌های اقتصادی خارج کنیم و به دنبال ثبات و رونق اقتصادی برای کشور باشیم که امروز با افتخار می‌توان اعلام کرد: در پرتو سیاست‌های اقتصاد مقاومتی که از سوی مقام‌معظم رهبری ابلاغ و در حال اجراست اثری از رشد منفی اقتصادی در اقتصاد ایران دیده نمی‌شود و ثبات اقتصادی به معنای واقعی به اقتصاد بازگشته است.وی با بیان اینکه تورم لجام‌گسیخته کشور مهار شده، گفت: طبق اطلاعات مرکز آمار، رشد اقتصادی پاییز امسال با احتساب نفت 9/ 8 درصد و بدون نفت 6 درصد بوده است. ضمن اینکه نرخ تورم نیز حدود ۶ درصد قرار گرفته است. این در حالی است که در بخش صنعت، خدمات و کشاورزی شاهد رشدهای مناسبی هستیم و البته این رشدها در دوران شوک نفتی رخ داده است.

وی خاطرنشان کرد: باید راهی پیدا کنیم که مردم به‌صورت جدی در مالکیت دارایی‌های دولت سهیم و صاحب و مالک بخشی از این دارایی به شمار بروند که این آیین نامه در اواخر دولت هشتم تصویب شد و در دولت نهم با درخواست مجوزی که از مقام معظم رهبری صورت گرفت و با عنایت ایشان مجوز کاملی صادر شد و سهام عدالت شکل گرفت. جهانگیری ادامه داد: امروز می‌توان گفت سهام عدالت به معنای این است که ۵۰ میلیون نفر از شهروندان این کشور مالک بخشی از دارایی‌های دولت هستند و این افراد از محل سود کارخانه‌ها و تخفیفی که مقام معظم رهبری به افراد تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی ارائه دادند، حدود ۲۷ هزار میلیارد تومان بابت خرید این سهام واریز کرده‌اند و ارزش امروز این دارایی بیش از ۵۵ هزار میلیارد تومان است.

بنابراین می‌توان با افتخار گفت که ۵۰ میلیون نفر از مردم ایران با اقدامی که تاکنون صورت گرفته ۵۵ هزار میلیارد تومان دارایی از دولت جدا کرده و به مالکیت خود درمی‌آورند.

رشد دوبرابری ارزش سهام عدالت در 4ماه آینده

وی با اشاره به اینکه 60 بنگاه مشمول سهم عدالت جزو بهترین بنگاه‌های اقتصادی کشور هستند، تصریح کرد: انتظار داریم بورس فرصت جدید ایجاد کند و اعضای سهامداران بورس به‌طور جدی افزایش می‌یابد که باید برای این گروه‌ها آموزش و سرویس ارائه کرد. بنابراین بورس با چند ده میلیون عضو روبه‌رو شده که قدرت بزرگی خواهد داشت. جهانگیری در ادامه افزود: با اقدامی که ظرف ۴ ماه آینده انجام خواهد شد این ۵۵ هزار میلیارد تومان به ۱۰۰ هزار میلیارد تومان تا سال ۹۶ تبدیل خواهد شد.به عبارت دیگر کسری که اعلام شده پرداخت شود، این عدد به ۱۰۰ هزار میلیارد تومان خواهد رسید و این رقم از دارایی دولت به مردم منتقل شده و مردم مالک این دارایی خواهند بود. دیگر این‌طور نیست که مردم تنها یک کاغذ داشته باشند، بلکه می‌توانند خرید و فروش کرده و از سود سالانه آن استفاده کنند. ضمن اینکه در مدیریت بنگاه‌هایی که مالک آن هستند دخالت کرده و حقوق دولت به دارندگان سهام عدالت در سال آینده منتقل خواهد شد. معاون اول رئیس‌جمهوری خاطرنشان کرد: رئیس‌جمهوری دستور داده وزارت اقتصاد روی این پروژه وقت کافی گذاشته و ساماندهی و بسته کاملی برای سهام عدالت فراهم آورد که این سامانه امروز نهایی شده و با مجوزی که صادر خواهد شد، سایر موانع برطرف می‌شود و سال ۹۶ سال جشن این کار بزرگ خواهد بود.

پرداخت ما‌به‌ التفاوت توسط مردم

همچنین علی آقا محمدی، عضو شورای اصل ٤٤ قانون اساسی و عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در ادامه با اشاره به ضرورت خصوصی‌سازی در کشور اظهار کرد: سیاست‌های کلی اصل ٤٤ دوره طولانی را در مجمع تشخیص مصلحت نظام گذرانده است و برای به تصویب رساندن آن ٤ سال مطالعه شد تا سیاست کلی آن به تصویب برسد و نظر رهبری بر این بود که بخشی از این سهام به مردم واگذار شود که اکنون ٤٠ درصد آن در اختیار مردم است. وی تصریح کرد: سهام عدالت به‌صورت قسطی به مردم تعلق گرفت و مردم از محل سودشان اقساط خود را تاکنون پرداخت کرده‌اند و در حال حاضر ٢٤ هزار میلیارد تومان از اقساط از محل سود پرداخت شده است. آقا محمدی افزود: به جز ٢ دهک پایین جامعه که بابت سهام عدالت، بدهی ندارند بقیه مردم باید ما به التفاوت ٥٣٢ هزار تومان تا یک میلیون تومان را که بدهکارند، طی زمانی که مهلت آن اعلام می‌شود، بپردازند. وی گفت: هدف از واگذاری‌ها مشارکت مردم در سهامداری بود. ورود به نظام سهامداری با ٤٩میلیون و ٥٠٠ هزار نفر، تعداد سهامداران بورس کشور را به ٥٥ میلیون نفر می‌رساند. آقا محمدی تاکید کرد: از امروز همه شیوه سهامداری را آموزش می‌بینند و پس انداز و تولید و نتایج آن معلوم می‌شود.

پایان بلاتکلیفی ٥٠ میلیون نفر سهامدار

میرعلی اشرف عبدالله پوری حسینی، رئیس سازمان خصوصی‌سازی و معاون وزیر اقتصاد در این مراسم با اشاره به پایان بلاتکلیفی ٥٠ میلیون نفر از سهامداران سهام عدالت گفت: طی 11 سال گذشته همه مسوولان تنها قول و وعده می‌دادند اما از امروز تکلیف سهام عدالت مردم مشخص می‌شود و صورت حساب بیش از ٤٩ میلیون نفر در سامانه سهام عدالت آماده ارائه است. وی با بیان اینکه قرار نیست از 49 میلیون نفر مشمول سهام عدالت کسی را محروم کنیم، گفت: سود 60 شرکت طرح سهام عدالت دریافت و به خزانه واریز شده و تا ریال آخر آن مشخص است. پوری حسینی با بیان اینکه مرجع تصمیم‌گیری برای اینکه کدام شرکت وارد سبد سهام عدالت شود هیات‌ دولت است، خاطر‌نشان کرد: دولت تصمیم گرفت 20درصد سود پالایشگاه‌های مشمول طرح سهام عدالت مربوط به خود و بقیه به سهام عدالت اختصاص یابد. این مقام مسوول با بیان اینکه ارزش سهام عدالت در بازار کنونی دو برابر سال 85 است، افزود: با توجه به اینکه حدود دو میلیون نفر از 49 میلیون سهامدار عدالت فوت کرده‌اند وراث پس از اعلام در زمان مشخص شده پیگیر صورتحساب سهام عدالت متوفی باشند.

سازوکار دریافت اطلاعات مشمولان از سامانه

وی گفت: در مورد اینکه چگونه می‌توان ٤٩میلیون نفر را وارد بازار سهام کرد همچنان ابهام وجود دارد اما راهکارهایی برای آن در نظر گرفته شده است و از امروز هر کس وارد سامانه سهام عدالت شود ورقه صورتحسابش آماده است. رئیس سازمان خصوصی‌سازی افزود: سامانه سازمان خصوصی‌سازی برای دریافت صورتحساب سهام عدالت به نشانی www. samanese. ir است و مشمولان می‌توانند از امروز و بر اساس رقم سمت راست کد ملی خود وارد این سامانه شوند. وی در این باره توضیح داد: به‌عنوان نمونه فردی که عدد سمت راست کد ملی اش هفت باشد از دیروز و کسی که عدد سمت راست کد ملی اش هشت باشد از امروز یعنی 18 اسفند می‌تواند وارد سامانه شود. به گفته پوری‌حسینی، این روند تا 26 اسفند ادامه دارد و پس از آن همه سهامداران می‌توانند وارد سامانه شوند. وی افزود: شماره تلفن 83338 نیز آماده پاسخگویی 24 ساعته به سهامداران عدالت است.

گزارش از هدیه لطفی