سوروس برنده شرط میلیارد دلاری/ درباره عامل بحران ارزی ۱۹۹۲ بریتانیا چه می‌دانید؟

سیستم پولی اروپا، نرخ ارزهای کشورهای حاضر در این قرارداد را هم‌ارز مارک آلمان می‌ساخت که قوی‌ترین و پایدارترین ارز اروپا در آن زمان بود.

هدف اصلی این سیستم مراقبت از نوسانات نرخ پول، تنظیم رشد و نزول ارزش آن بود و اگرچه در این سیستم نوسانات در محدوده خاصی پذیرفته بود، اما اگر نوسانات ارزی از محدوده خارج می‌شد، بانک مرکزی آن کشور می‌بایست در بازار مداخله می‌کرد تا آن را در محدوده نگه دارد.

در آن زمان سوروس منتقد اقدامات بانک انگلستان بود؛ البته او تنها کسی نبود که علیه پوند شرط‌بندی می‌کرد؛ بلکه او شرط‌بندی علیه پوند را ابتدا چراغ خاموش آغاز کرد؛ حال آنکه وقتی سرمایه‌ای که در این شرط‌بندی علیه بانک انگلستان جمع‌آوری کرده بود به یک میلیارد دلار رسید، او دیگر نماینده جنبش مشخصی شده بود.

در واقع، بسیاری از دلالان و سرمایه‌گذاران موقعیت بریتانیا را در سیستم پولی جدید متزلزل می‌دیدند و معتقد بودند، بریتانیا باید از ارزش ارز خود بکاهد یا سیستم را ترک کند؛ با این حال، سوروس تهاجمی‌ترین و تاثیرگذارترین دلال بود. او با پیش‌بینی اینکه ارزش پوند کاهش خواهد یافت، به صورت استقراضی پوند را می‌فروخت و سپس در قیمتی پایین‌تر صاحب پوند می‌شد.

سوروس از صندوق پوشش ریسک خود، صندوق کوانتوم، برای قرض گرفتن میلیاردها پوند از بانک‌های مختلف و فروش آن‌ها در ازای ارزهای دیگر، مانند مارک آلمان یا دلار آمریکا استفاده کرد. این امر تقاضای عظیمی برای ارزهای دیگر و جریان عرضه هنگفتی از پوند ایجاد کرد که ارزش پوند را در بازار پایین آورد. 

در سوی دیگر میدان، دولت بریتانیا و بانک انگلستان سعی کردند ارز خود را با افزایش نرخ بهره و خرید مجدد پوند از بازار تثبیت کنند. در ۱۶ سپتامبر ۱۹۹۲، آن‌ها برای جذب سرمایه و حمایت از پوند اعلام کردند که نرخ بهره خود را از ۱۰ درصد به ۱۲ درصد افزایش خواهند داد و در ادامه روز اعلام کردند نرخ بهره را تا ۱۵ درصد بالا برده‌اند. آن‌ها همچنین میلیاردها پوند از ذخایر ارزی خارجی خود را صرف خرید مجدد پوند از دلالانی مانند سوروس کردند.

در پاسخ سوروس تصمیم گرفت شرط بسیار بزرگ‌تری را به راه بیاندازد. او مجموع سرمایه‌ای که در این بازی به کار گرفته بود را از ۱.۵ میلیارد دلار به ۱۰ میلیارد دلار در اواسط سپتامبر رساند.

چهارشنبه سیاه

در نتیجه اقدامات سوروس، ارزش پوند حدود ۱۵ درصد در برابر مارک و ۲۵ درصد در برابر دلار کاهش یافت. سوروس حدود یک میلیارد دلار سود از شرط‌بندی موفق خود علیه پوند به دست آورد.

در آن روز جورج سوروس ثروتی عظیم به دست آورد اما همچنین به دلیل نقشش در چهارشنبه سیاه بدنام شد. درحالی‌که توسط برخی به عنوان یک نابغه ستایش شد اما برای برخی دیگر دلال حریص و بی‌رحمی بود که از ضعف سیستم به نفع خود بهره‌برداری کرد و به میلیون‌ها نفر آسیب رساند. سوروس همچنین متهم به داشتن انگیزه سیاسی در پس اقدامات خود شد، زیرا او حامی صریح یکپارچگی اروپا و منتقد تاخیر بریتانیا در پیوستن به یورو بود.

چهارشنبه سیاه یکی از عجیب‌ترین و پرپیامدترین رویدادها در تاریخ بازارهای مالی جهانی به شمار می‌رود. رویدادی که نشان‌دهنده قدرت و تاثیر دلالانی مانند سوروس در بازارهای جهانی بود، که می‌توانستند با شرط‌بندی‌های خود دولت‌ها و بانک‌های مرکزی را به چالش بکشند و شکست دهند.

این رویداد همچنین چالش‌ها و ریسک‌های حفظ نرخ ارز ثابت در جهانی ناپایدار و به‌هم‌پیوسته را نشان داد و به نقطه عطفی برای اقتصاد و سیاست بریتانیا و همچنین پروژه یکپارچگی اروپا بدل شد.