خطر «استراتژی چمن زنی» اسرائیل برای امنیت منطقه/ قدرت راهبردی ایران تغییر کرد؟
به گزارش اقتصادنیوز، جاشوا کیتینگ در گزارشی در وب‌سایت ووکس نوشت: در جریان نشست روز دوشنبه در کاخ سفید، نخست‌وزیر اسرائیل، بنیامین نتانیاهو اعلام کرد که دونالد ترامپ را نامزد جایزه صلح نوبل کرده است.
در هفته‌های اخیر مقام‌های اسرائیلی و آمریکایی به صراحت نسبت به ایجاد خاورمیانه‌ای متفاوت، ابراز امیدواری کرده‌اند. نتانیاهو می‌گوید حملات مشترک آنها و ایالات متحده به تاسیسات هسته‌ای ایران، فرصتی چشمگیر را برای ایجاد توافق با ایران فراهم کرده است.
این در حالی است که درهفته‌های اخیر و پس از جنگ 12 روزه با ایران، درگیری‌های نظامی اسرائیل در منطقه بیش از گذشته شدت یافته است. روز چهارشنبه نیروهای نظامی اسرائیل اعلام کردند که برای اولین بار در ماه های اخیر، عملیاتی نظامی در لبنان انجام داده‌اند. حملات هوایی روزانه اسرائیل به حزب‌الله در هفته‌های اخیر با ادعای نقض آتش‌بس 2024 لبنان صورت گرفته است.
از طرفی حملات هوایی علیه حوثی‌ها در یمن در پاسخ به حملات موشکی و پهپادی آنها به اسرائیل، همچنان درحال انجام است.
طرح اسرائیلی علیه ایران
درگیری اسرائیل با ایران نیز لزوماً به پایان نرسیده است. چندی پیش وزیر دفاع اسرائیل، طرح خود را با هدف حفظ برتری هوایی اسرائیل و جلوگیری از پیشرفت برنامه هسته‌ای و موشکی ایران ارائه کرد.
طبق این طرح، اسرائیل می‌تواند هر زمانی که بخواهد با مطرح کردن ادعاهایی چون وجود فعالیت‌های خطرناک در ایران، حملات هوایی علیه ایران را از سر گیرد.
غزه و ادامه فاجعه انسانی
جنگ ویرانگر در غزه نیز هنوز ادامه دارد. جنگی که تعداد کشته‌شدگان آن تاکنون بنا بر اعلام مقامات محلی، از ۵۶٬۰۰۰ نفر نیز فراتر رفته است. سازمان ملل، تاکید کرده که ارتش اسرائیل صدها غیرنظامی فلسطینی در راه رسیدن به مراکز توزیع غذا کشته است.
با وجود گمانه‌زنی‌ها درباره احتمال رسیدن به آتش‌بسی پایدار بین اسرائیل و حماس، به نظر می‌رسد که حتی با وجود فشارهای ترامپ، انعقاد چنین توافق‌هایی دور از دسترس است. حتی اگر همین حالا نیز آتش بسی اعلام شود، به نظر نمی‌رسد که اسرائیل قصد خروج کامل نیروهایش از غزه را داشته باشد.
خاورمیانه جدید یا جبهه‌های متعدد جنگی
خاورمیانه جدیدی که پیش‌تر نتانیاهو به خاطر کمک به شکل‌گیری آن از ترامپ قدردانی کرده بود، بیشتر به منطقه‌ای شبیه است که اسرائیل به صورت همزمان در چندین جبهه مختلف آن درگیر جنگ افروزی است.
بازگشت استراتژی «چمن‌زنی»
پس از جنگ شش هفته‌ای اسرائیل در غزه در سال ۲۰۱۴ که به عملیات بنیاد استوار یا لبه محافظتی شناخته می‌شود، دو تحلیلگر دفاعی اسرائیلی به نام‌های افراهیم اینبار و ایتان شامیر، مقاله‌ای را درباره نحوه مقابله با حماس از سوی اسرائیل منتشر کردند.
آنها معتقد بودند که اسرائیل برای مبارزه با حماس می‌تواند با اتخاذ رویکرد چمن‌زنی هر از گاهی توانایی های رشد یافته دشمن را تضعیف کرد. آنها افزودند: «جنگ فرسایشی با حماس، احتمالاً سرنوشت بلندمدت اسرائیل است. برای بر‌هم زدن تعادل یا تضعیف توانمندی های دشمن، اسرائیل باید همیشه آمادگی نظامی داشته باشد و گهگاه از زور استفاده کند.»
راهبرد منطقه‌ای
راهبرد سرنوشت‌ساز کوتاه کردن چمن به مرور در میان نخبگان نظامی و امنیتی اسرائیل جا افتاد .در سال‌های بعد، اسرائیل چندین عملیات محدود علیه حماس و سایر گروه‌های مسلح در غزه اجرا کرد.
اما محدودیت‌های این راهبرد در حملات حماس در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ آشکار شدند. پس از آن بود که اسرائیل اعلام کرد هدفش دیگر صرفاً تضعیف، بلکه نابودی کامل حماس است. هدفی که تاکنون محقق نشده است.
با این حال، به نظر می‌رسد که همچنان اسرائیل در حال گسترش رویکرد چمن‌زنی خود، با انجام عملیات‌های نظامی دوره‌ای برای تضعیف کردن کشورها در کل منطقه و ایران است.
اسرائیل قادر به مدیریت چند جنگ فرسایشی خواهد بود؟
آیا اسرائیل واقعاً می‌توانددرگیری‌های نظامی با شدت پایین اما دائمی را در چهار کشور مختلف ادامه دهد؟
نشریه اکونومیست با نگاه شک‌گرایانه نوشت: رژیمی با جمعیت تنها 10 میلیون نفر قادر به سلطه‌گری همیشگی در خاورمیانه نخواهد بود.
نظرسنجی‌ها نشان می‌دهند که مردم اسرائیل از جنگ در غزه خسته اند.آن ها اکنون خواهان پایان یافتن درگیری و بازگرداندن گروگان‌ها هستند و معتقدند نتانیاهو بیشتر به دنبال حفظ موقعیت سیاسی خود است که این جنگ ها را ادامه می‌دهد؛ نه منافع ملی اسرائیل.
وضعیت بحرانی و غیر‌انسانی در غزه که با کشتار شدید غیرنظامیان فلسطینی توسط اسرائیل در حال انجام است، باعث واکنش جامعه بین الملل و انزوای بیشتر اسرائیل شده است. این در حالی است که ارتش اسرائیل تحت فشار زیادی بوده و با بحران کمبود نیروی انسانی مواجه است.
به نقل از وکس، جنگ ۱۲ روزه با ایران برای اسرائیل هزینه ای حدودا ۶ میلیارد دلاری داشته است. رقمی که حدود ۱ درصد تولید ناخالص داخلی اسرائیل را دربر‌می‌گیرد.
سال گذشته اسرائیل نزدیک به ۹ درصد تولید ناخالص داخلی خود را صرف امور دفاعی کرده‌است که بزرگ‌ترین میزان افزایش از دهه ۱۹۶۰ می‌باشد.رقمی که پیش از جنگ با ایران اعلام شده بود.
اقتصاددان‌ها هشدار داده‌اند که این سطح از هزینه‌ها می‌تواند ثبات مالی کشور و توانایی آن در ارائه خدمات اجتماعی را به خطر بیندازد.
نتیجه چه خواهد بود؟
آنچه مشخص است این است که اسرائیل درگیر رشته جنگ‌های چندجبهه‌ای فرسایشی شده است که از غزه تا لبنان، سوریه، یمن و حتی تقابل مستقیم با ایران را در بر می‌گیرد.
فشارهای بین‌المللی و مخالفت کشورهای عربی با تداوم جنگ در غزه، مسیر عادی‌سازی روابط اسرائیل با جهان عرب را با مانعی جدی مواجه کرده است.
با وجود حمایت مقطعی آمریکا، اظهارات متناقض ترامپ نشان دهنده تزلزل در پایه‌های حمایت واشنگتن است. این احتمالا به این معنی است که تداوم اتکای تل‌آویو به غرب پایدار نخواهد بود. استراتژی چمن‌زنی که اسرائیل برای تضعیف کشورها به‌کار می‌برد، اکنون خود به دوری باطل و فرسایشی تبدیل شده و نه تنها تامین کننده، که تهدید کننده جدی امنیت منطقه است.
از سوی دیگر، حملات به ایران نه تنها توان بازدارندگی تهران را از بین نبرده است، که به احتمال قوی باعث تقویت انگیزه‌های هسته‌ای ایران شده است. در مجموع، تحولات اخیر حاکی از آن است که قدرت نرم و راهبردی ایران در منطقه در حال برجسته شدن است، در حالی که اسرائیل در باتلاق بحران‌های نظامی و مشروعیت سیاسی خود فرو رفته است.
ارسال نظر