کاهش بدبینی کسب و کارها در میانه پاییز + جدول

به گزارش اقتصادنیوز؛ بررسی جزئیات شامخ نشان دهنده کاهش بدبینی کسب و کارها در میانه پاییز که براساس گزارش شامخ یکی از دلایل بهبود اندک این شاخص، تأثیر مثبت کاهش نرخ ارز بر قیمت مواد اولیه و قیمت فروش است. کاهشی که اگرچه در گزارش شاخص مدیران خرید به آن اشاره نشده اما می توان گفت این کاهش ماحصل نتایج انتخابات آمریکا و پیش‌بینی‌ها درباره تغییررفتار این کشور در مواجهه با ایران بوده است. این تغییر روند بدبینی در این بخش را تا حدودی کاهش داده است.

براساس گزارش مرکز پژوهش‌های اقتصادی اتاق ایران شاخص مدیران خرید (PMI) کل اقتصاد ایران اگرچه، شامخ کل اقتصاد در آبان امسال نسبت به ماه قبل 1.23 واحد بهبود داشته، اما هم‌زمان شامخ بخش صنعت 4.59 واحد سقوط کرده و روی رقم 47.63 واحد ایستاد و نسبت به ماه قبل انقباضی تر شد.

در جریان استخراج این شاخص، اگر عدد شامخ بیش از ۵۰ واحد باشد، نشان می‌دهد که اقتصاد در حال‌ توسعه است، درحالی‌که هر رقمی زیر ۵۰ واحد، از قرار داشتن اقتصاد در شرف انقباض و رکود حکایت دارد. 

شاخص مدیران خرید کل اقتصاد 

طبق نظرسنجی صورت گرفته از بنگاه‌های اقتصادی کشور، شاخص مدیران خرید برای کل اقتصاد ایران در آبان ماه 45.7 به دست آمده‌ است که نشان می‌دهد نسبت به مهره ماه (44.47)، نرخ کاهش کمتری در برخی فعالیت‌های اقتصادی وجود داشته است. بنگاه‌های اقتصادی شرکت‌کننده در طرح شامخ آبان ماه، به‌غیراز مؤلفه «میزان سفارشات جدید مشتریان» درمجموع وضعیت سایر زیرشاخص‌های اصلی را بدتر از ماه قبل ارزیابی کرده‌اند. نتایج نشان می‌دهد درحالی‌که در این ماه اکثر فعالیت‌های بخش صنعت با رکود روبرو بوده است، افزایش اندک در شاخص کل ناشی از کم شدن شدت رکود در بخش خدمات بوده است.

در این ماه، شاخص «میزان فعالیت‌های کسب‌وکار» (46.68) نسبت به مهرماه (43.51) با نرخ کاهش کمتری روبرو بوده است. هرچند میزان تولیدات و ارائه خدمات در بخش ساختمان و به‌ویژه در صنعت با کاهش روبرو بوده است اما ملایم تر شدن نرخ کاهش در بخش خدمات و کشاورزی، درمجموع باعث افزایش اندک در شاخص کل میزان فعالیت‌های کسب‌وکار شده است.

از سوی دیگر شاخص «قیمت خرید مواد اولیه یا لوازم خریداری شده» (83.09) نسبت به مهرماه نرخ افزایش کمتری داشته است و برای اولین بار طی 7 ماه گذشته شدت در افزایش قیمت‌ها کمتر بوده است که دلیل عمده آن روند کاهش نرخ ارز بوده است. این در حالی است که بر اساس آخرین گزارش مرکز آمار ایران نرخ تورم ماهانه آبان 5.2 درصد یعنی نسبت به نرخ 7 درصدی مهر اندکی کاهش یافته با این حال نرخ تورم 12 ماهه منتهی به آبان ماه 29 درصد و نسبت به ماه قبل 1.8 درصد افزایش داشته است.

همچنین «قیمت محصولات تولید شده یا خدمات ارائه شده» در آبان ماه (64.71) با افزایش کمتری نسبت به مهرماه (77.31) همراه بوده‌ و این روند در بخش ساختمان بسیار مشهودتر از سایر بخش‌ها ‌است. به‌طورکلی کندتر شدن روند افزایش قیمت‌ها متأثر از انتظارات خوش‌بینانه در کاهش نرخ ارز بوده است و علاوه بر آن کاهش شدید تقاضا در بخش ساختمان در شدت ملایم‌تر شدن روند قیمت‌ها در این بخش تأثیر داشته است.

در این میان، «شاخص انتظارات در ارتباط با میزان فعالیت اقتصادی در ماه آینده» 50.13 ارزیابی شده است که در مقایسه با مهرماه (41.15) افزایش داشته است و خوش‌بینی فعالان اقتصادی و چشم‌انداز بهتری در ماه آذر را نشان می‌دهد.

بررسی‌های مرکز پژوهش‌های اتاق ایران نشان می‌دهد به‌طورکلی با افزایش مجدد شیوع ویروس کووید 19 و محدودیت‌های اتخاذ شده به دلیل افزایش نرخ ابتلا و مرگ‌ومیر ناشی از آن در کشور، میزان تقاضا در آبان ماه کاهش یافته است که شدت کاهش تقاضا و میزان فروش در بخش صنعت بیشتر از سایر بخش‌ها بوده است. از سوی دیگر افزایش شاخص انتظارات نسبت به فعالیت در ماه آینده نشان می‌دهد که از جنبه روانی، فعالان اقتصادی با نگرش مثبت به اتفاقات رخ داده در آبان ماه به‌ویژه مشخص شدن نتایج انتخابات آمریکا و تأثیر آن بر کاهش نرخ ارز می‌نگرند. هرچند در این ماه سرعت ترخیص کالاها و مواد اولیه از گمرکات کشور افزایش یافته است، اما همچنان برخی از سوء مدیریت‌ها و ناهماهنگی‌های دستگاه‌های اجرایی ازجمله بین وزارت جهاد کشاورزی، وزارت صمت، سازمان گمرک و بانک مرکزی در ترخیص و تخصیص ارز به مواد اولیه وجود داشت، هم‌چنین تأمین مواد اولیه موردنیاز از صنایع بالادستی نظیر پتروشیمی،‌ مشکلات و موانعی بسیاری را بر سر راه فعالان اقتصادی ایجاد کرده است.