بلاتکلیفی زیر آوار جنگ ایران و اسرائیل | مردمی که هنوز منتظر بازسازی خانههایشان هستند | بازارِ سیاه بن خرید
به گزارش اقتصادنیوز، دو ماه و چند روز از توقف جنگ بین ایران و اسرائیل گذشته است. شهر گرچه در ظاهر آرام است اما در دل خانه‌های نیمه‌ویران، زندگی هنوز روی خط باریک بلاتکلیفی پیش می‌رود. روند بازسازی و جبران خسارت آغاز شده، اما کند و دست‌وپاشکسته است.
برخی گلایه دارند و گروهی از شهروندان قدردان تلاش‌ها هستند، اما همگی بر یک نکته تأکید می‌کنند؛ «هیچ پرداختی نمی‌تواند جبران کامل آنچه از دست رفته را بکند»
اقتصادنیوز: «خانه که خراب شود، آدم بلاخره گوشه‌ای برای زندگی پیدا می‌کند. اما وقتی مغازه‌ات می‌رود، هم خانه‌ات خراب می‌شود، هم نانت.» این را یکی از مغازه‌داران نارمک می‌گوید که کسب‌وکارش در جنگ 12 روزه از هم پاشید.
اطلاعاتی که خبرنگار اقتصادنیوز از منابع دولتی گرفته، حکایت از آن دارد که شهرداری هنوز پاسخ روشنی درباره زمان‌بندی نهایی بازسازی و پرداخت‌ها نداده است. مقامات می‌گویند به محض نهایی‌شدن، اطلاع‌رسانی عمومی انجام خواهد شد. در عین حال، شهرداری به شهروندان گفته برای جبران خسارت وسایل خانه باید به وزارت صمت مراجعه کنند؛ روندی که به گفته آسیب‌دیدگان، آن هم هنوز عملیاتی نشده است.
زندگی در ویرانه‌ها؛ روایت مردمی که هنوز منتظر بازسازی خانههایشان هستند
یکی از شهروندان که خانه‌اش به‌شدت آسیب دیده، از اجرایی شدن وعده‌های پرداخت ودیعه مسکن و اجاره می‌گوید: «یک میلیارد و هشتصد میلیون تومان دادند و قرار شد ماهی ۳۰ میلیون اجاره هم بدهند. ما یک خانه 200 متری در خیابان آبشوری داشتیم که حالا در همان محدوده جایی 180 متری را با محبت و تخفیف صاحبخانه اجاره کردهایم، اما ده روزی از موعد پرداخت اجاره که اعلام کرده بودند گذشته ولی چیزی برایمان واریز نشده است. کارت‌های خرید فروشگاه شهروند هم دادند؛ حداکثرش ۲۵۰ میلیون تومان بود. اما مشکل اینجاست که همه اجناس هم محدودند، هم یا ایرانی‌اند یا چینی. مثلاً پلی‌استیشن یا برندهایی که وسایل قبلی ما از آن دست بود وجود ندارد. تلویزیونی که خریدیم ۵۷ میلیون بود، در حالی که قیمت کارخانه ۴۷ میلیون بود. بیرون ارزان‌تر است اما مجبوریم همین را بخریم.»
بازار سیاه بن‌های خرید و گلایه مردم؛ روایت دیگری از بازسازی پس از جنگ
او در بخشی از حر‌ف‌هایش به بازار سیاه این کارت‌ها هم اشاره می‌کند: «جلوی فروشگاه، دلال‌ها وایمیستن و کارت‌ها را ۲۰ درصد پایین‌تر می‌خرند. یعنی کسی که کارت ۲۵۰ میلیونی دارد، نهایتاً ۲۰۰ میلیون دستش را می‌گیرد.»
اقتصادنیوز: مثل دیگر شب‌های پایتخت، هرجا روایتی در جریان بود؛ خانه‌ای میزبان مهمانی بود، خانه‌ای دیگر دورهمی کوچک آخرهفته داشت، و جایی دیگر، کسی تنها در سکوت شب خواب بود. فرقی نمی‌کرد ساعت چند است و چه کسی در آستانه چه فصلی از زندگی‌اش، موشک‌ها رسیده بودند پشت‌ِدر تا خاطرات را در همان ساعت قطع کنند؛ آمده بودند برای قلع وقمع.
در کنار این، برخی مستأجران هم همچنان درگیر فرآیند پیچیده دریافت اجاره هستند. یکی دیگر از آسیب‌دیدگان توضیح می‌دهد: «حدود ۴۰ روز از قرارداد ما گذشته. قرار بود ۱۰ روز قبل اجاره را بدهند اما هنوز خبری نیست. گفتند باید در سامانه خودنویس قرارداد بنویسیم، ولی مالک قبول نمی‌کند چون می‌ترسد برایش مالیات زیادی بیاید. اگر زودتر می‌گفتند، ما هرگز این راه را انتخاب نمی‌کردیم. حالا مجبور شدیم نامه‌ای به شهردار منطقه بنویسیم تا شاید راهی باز شود.»
شهرداری و دولت در آزمون بازسازی
ماجرای بازسازی خانه‌ها هم داستانی جدا دارد. برخی خانواده‌ها می‌گویند شهرداری به آنها گفته خودشان باید سازنده پیدا کنند: «گفتم امکان ندارد منِ شهروند عادی وارد این عملیات بشوم. اگر شهرداری ورود نکند، فردا ممکن است سازنده کار را نیمه‌کاره رها کند.اصلا اگر دوباره جنگ شود چه؟ حالا وعده داده‌اند برای سازنده‌ها تراکم و واحد اضافه در نظر بگیرند تا کار مقرون‌به‌صرفه شود، اما هنوز هیچ چیز قطعی نشده است.»
در همین حال، فرد دیگری روایت می‌کند که در خانه آسیب‌دیده‌اش با پدر و حیوان خانگی‌اش مانده است و آن روزها که می‌توانست برای سکونت به هتل بروند به انتخاب خودشان در همان خانه آسیب دیده ماندند: «دو ماه است فقط در یک تکه از خانه زندگی می‌کنیم. کل خسارت خانه را ۱۵۰ میلیون برآورد کردند، بعد گفتند ۷۰ میلیون‌اش می‌دهیم، اما همان را هم نداده‌اند. گفتند مبل‌ها رو بدهید مبل‌شویی و تعمیرات خسارت می‌دهیم، ما هم دادیم اما حالا اماده شده و پول دریافتش را نداریم چون هیچ خسارتی به ما پرداخت نشد، فرش‌ها یک کنار هستند و بقیه وسایل هم معطل تعمیر. هر بار هم به شهرداری می‌روم با اینکه برخوردهای خوبی با ما دارند اما جواب می‌شنویم که «در لیست انتظارید». نمی‌دانم به کمبود بودجه و اعتبار خورده‌اند یا چی؟ تنها خسارتی که برای ما جبران شده است این است که شیشه‌های آسیب‌دیده را برایمان تعمیر کردند.»
رسیدگی ادامه دارد اما جبران واقعی هنوز محقق نشده است
وجه مشترک تمام روایت‌ها، قدردانی از رفتار مسئولان است. شهروندان می‌گویند کارمندان شهرداری و دولت با احترام برخورد کرده‌اند، اما سرعت کار پایین و وعده‌ها اغلب اجرا نشده است. یکی از ساکنان می‌گوید: «از شهرداری ممنونیم، اما خسارت‌هایی که دیده‌ایم با این پرداخت‌ها جبران نمی‌شود. مبلمان، یخچال، تلویزیون و ... نابود شد. گفتند ۲۵۰ میلیون کارت می‌دهند، ولی هنوز هم چیزی به ما پرداخت نشده است.»
روایت‌های متفاوت، سرنوشتی مشترک و زندگی میان امید و انتظار
عده‌ای از آنها که خانههایشان در جنگ 12 روزه آسیب دید هنوز در هتل‌‌ها هستند، برخی به اجبار به خانه‌های نیمه‌ویران برگشته‌اند، و گروهی توانسته‌اند خانه‌ای اجاره کنند. یکی از ساکنان می‌گوید:«صبحانه و ناهارمان هم با هتل بود، اما وقتی پول ودیعه گرفتیم، گفتند باید تخلیه کنید، که منطقی هم بود.» دیگری تأکید می‌کند: «در کوچه ما تقریباً همه خسارت‌شان را گرفته‌اند، اما من هنوز هیچ مبلغی دریافت نکرده‌ام. نمی‌دانم مشکل کجاست، فقط می‌گویند منتظر باشید.»
دو ماه پس از پایان جنگ، زندگی در محله‌های آسیب‌دیده میان امید و انتظار می‌گذرد. بازسازی آغاز شده، اما کند است و بسیاری هنوز درگیر کاغذبازی‌ها و وعده‌های ناتمام‌اند. شهروندان قدردان‌اند، اما واقعیت این است که خسارت‌ها به‌طور کامل جبران نشده و نخواهد شد.
اقتصادنیوز:دکتر «امیرحسین جلالی ندوشن»، سخنگوی انجمن علمی روان‌پزشکی ایران می گوید: فیلترینگ و انسداد اجتماعی نه‌تنها مانع رشد روانی جامعه می‌شوند، بلکه در را به روی نفوذپذیری و ناامنی‌های روانی باز می‌گذارد. در مقابل، گشودگی، دیالوگ برقرار کردن و زدودن عوامل اجتماعیِ تهدیدکننده‌ی سلامت روان می‌توانند جامعه را تاب‌آورتر کنند.
پاسخ رسمی شهرداری هنوز روشن نیست؛ تنها وعده داده شده که با نهایی‌شدن اطلاعات، اعلام عمومی خواهد شد. تا آن زمان، زندگی در اتاق‌های نیمه‌ویران، در خانه‌های اجاره‌ای وسروکله‌زدن برای تعمیرات و خرید وسایل خانه ادامه دارد. بلاتکلیفی همچنان سایه انداخته، اما امید به بازگشت به زندگی عادی، در دل همه آنها زنده است.
ارسال نظر