پربازدیدترینها
اقتصادنیوز: در شرایطی که ترکیه و مصر تلاش دارند تا اختلافهای سیاسی را کنار زده و فصل تازه همکاری را رقم بزنند، ناظران به اشاره دو بازیگر در مدیترانه شرقی برای داشتن دست بالا در حوزه انرژی براین باورند که آینده روابط دو بازیگر در هالهای از ابهام قرار دارد؛ مگر آن که آنکارا و قاهره بتوانند از جاهطلبیهای محرک عبور کرده و بستر را برای همکاری در حوزه انرژی هموار سازند.
اقتصادنیوز: در میان تحولات جهان، هند به عنوان قدرت جهانی تلاش داشته تا از رویکردی مبهم پیروی کند؛ استراتژی که به ادعای ناظران میتواند برای این کشور پرهزینه باشد و موجب شود تا به اعتبار دهلی نو در عرصه جهانی آسیب وارد شود.
اقتصادنیوز: جنگ تجاری و انرژی میان آمریکا و چین موجب شده تا واشنگتن برای کاهش وابستگیاش به منابع معدنی پکن، به شکلی خزنده در قلب آسیا نفوذ کرده و با کشورهای عضو این قاره توافق نامههایی را امضا کند. ناظران براین باورند که ترامپ برای تحقق استراتژی مقابله جویانهاش با پکن، برای دسترسی به منابع معدنی کشورهای قلب آسیا به این قاره نزدیکتر شود؛ گزارهای که اهرم قدرتمندی را در اختیار بازیگران این جغرافیا قرار خواهد داد.
اقتصادنیوز: گروهی از تحلیلگران از دو سناریوی بدبینانه و خوش بینانه میگویند،؛ دو سناریویی که اولی بر پایه جنگی فراگیر قابل تبیین است و دومی زمینهساز صلحی نسبی خواهد شد. از منظر این گروه، همه چیز به رویکرد ترامپ منوط است و نتیجه تحولات در اوکراین. فارغ از آن که صلحی حاصل شود یا نه، رویکرد ترامپ در برابر پوتین میتواند تزار را متوقف کرده یا بستر را برای ماجراجوییهای تازه هموار سازد.
اقتصادنیوز: در شرایطی که گروهی از ناظران مدعیاند که ترکیه برنده رقابتها در سوریه است؛ گروهی دیگر میگویند که ممکن است بعد از سوریه، قفقاز به میدان صفآرایی تهران، مسکو با آنکارا تبدیل شده و ترکیه به واسطه اهرمهای نفوذی که در اختیار دارد تلاش کند تا بستر را برای تحقق اهداف جاهطلبانهاش در کریدور زنگزور هموار سازد؛ گزارهای که قادر است پویاییهای منطقهای و فرامنطقهای را تحت تاثیر قرار دهد.
اقتصادنیوز: تلاشهای ترامپ برای خروج از توافقنامههای تجاری با متحدان، صرفا به چین فرصت میدهد تا اهرمهای خود را برجسته کرده و زمینه را برای هدف قرار دادن واشنگتن هموار سازد. به باور ناظران، جنگ تعرفهها شاید بتواند پکن را از لحاظ اقتصادی در موضع ضعف قرار دهد، با این همه، میتواند محرکی برای اژدهای زرد باشد تا با کاهش بهای مواد معدنی که در اختیار دارد، بازار خود را برای متحدان آمریکا جذابتر سازد.
اقتصادنیوز: سال 2022 به واسطه جنگ روسیه با اوکراین و افزایش تقاضای نفت؛ عربستان و روسیه توانستند همگام باهم بازی تازهای را در اوپک پلاس رقم بزنند. آنها تولید را کاهش داده و بها را افزایش دادند. بدین طریق رقابتها در حوزه نفت تغییر شکل یافت. امروز به واسطه کاهش تقاضاها برای نفت که ماحصل عرضه طلای سیاه توسط کشورهای رقیب است، بازیگران عرب حاشیه خلیج فارس تلاش دارند تا برای جبران هرگونه کسری احتمالی بر مقولههایی چون صادرات انرژی و رقابتهای هستهای متمرکز شوند.
اقتصادنیوز: در شرایطی که از خاورمیانه تا اروپا، جهان در حال تجربه بیثباتیهای بیسابقه از زمان جنگ جهانی دوم تا به امروز است؛ این احتمال قوی است که با یک اقدام محرک بستر برای رویارویی تمام عیار از جنس هستهای هموار شود.
اقتصادنیوز: همزمان با حمله روسیه به اوکراین و اعمال تحریمها علیه مسکو، انتقال انرژی بالاخص گاز طبیعی به قاره سبز و آمریکا با چالشهای تازهای روبرو شد و از همین رو، این گروه از بازیگران به دنبال جایگزین بودند. در همین راستا، کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس بالاخص عربستان، امارات و قطر توانستند خود را به عنوان اصلیترین صادر کنندگان انرژی در قلب غرب جای دهند؛ حالا این گروه از کشورها به واسطه قراردادهایی که امضا کردند به دروازههایی برای انتقال انرژی تبدیل شده اند.
اقتصادنیوز: شبکه تعریف شده میان ایران، روسیه و چین در برابر آمریکایی که از منظر نظامی صرفا میتواند بر یک جبهه متمرکز شود، میتواند برای ایالات متحده پرهزینه بوده و بستر را برای وقوع جنگ جهانی سوم یا فصل تازهای از جنگ سرد هموار سازد.
اقتصادنیوز: جهانی در شرایط بیسابقهای قرار گرفته و بازیگرانی چون آمریکا، روسیه، چین و هند و ترکیه تلاش دارند تا با بازتعریف نظم حاکم و تعریف عظمت دوباره خود هنجارهای و اصول حاکم را نادیده انگاشته و بدون بلندپروازیهای جغرافیایی، بستر را برای یکه تازیشان هموار سازند.
اقتصادنیوز: گروهی از تحلیلگران براین باورند که رویکرد ترامپ که همانا تمرکز بر جنگ تعرفههاست صرفا میتواند میدان را برای نفوذ چین در حیاط خلوت واشنگتن هموار کند؛ چرا که رویکرد سختگیرانه واشنگتن میتواند زمینه را برای همصدایی گروهی از بازیگران جنوب شرق آسیا با پکن را هموار سازد. هرچند برخی دیگر از این کشورها به واسطه وابستگیشان به توان دفاعی آمریکا ممکن است به واسطه سیاستهای دولت تازه آمریکا در شرایط دشواری قرار بگیرند.
اقتصادنیوز: گروهی از ناظران با اشاره به آشفتگیهای سیاسی حاکم بر قاره سیاه، درگیریهای کنونی را دستاورد استعمار غرب، بالاخص فرانسه و آمریکا میدانند؛ کشورهایی که تلاش دارند با پرداخت حداقلها، زمینه را برای بهرهبرداری از منابع معدنی غنی قاره سیاه هموار کرده و همزمان با حمایتهای مالی از گروههای تروریستی، به تنشها در این سرزمینها دامن بزنند.
اقتصادنیوز: به باور ناظران، اوراسیا، جغرافیایی کلیدی که از منظر ژئوپلتیکی و ژئواستراتژیکی از اهمیت برجستهای برخوردار است؛ میتواند میدان را برای به چالش کشیدن نظم آمریکایی هموار سازد؛ آن هم از طریق همصدایی بازیگرانی چون روسیه، ایران و چین که هیچکدام نظم لبیرال تحت رهبری آمریکا را باور ندارند.
اقتصادنیوز: در حوزه هند و اقیانوسیه آرام دولت آمریکا تلاش کرد تا با ارائه طرحهایی جایگزین، زمینه را برای پایان دادن به وابستگی این گروه از کشورها به مواد تحت انحصار پکن پایان دهد؛ پلنی که موجب شده تا چین در این منطقه تا حدودی حیران شود.
اقتصادنیوز: به باور گروهی از ناظران، با بازگشت ترامپ به قدرت، جهان در یک قدمی عصر آشوب قرار گرفته است؛ عصری که در قابش بازیگران جهانی با تکیه بر کهن الگوها به جای پیروی از قواعد حاکم به دنبال بازتعریف نقش خود و بازگشت به گذشته هستند؛ رخدادی که بستر را برای رویارویی تمدنها هموار خواهد ساخت.
اقتصادنیوز: به باور ناظران؛ رویکرد اول آمریکا ترامپ میتواند نظم حاکم بر جنوب شرق آسیا را تحت تاثیر قرار داده و صفآرایی کشورهای این منطقه را متاثر کند. در این میان، برخی از کشورهای مستقر در این جغرافیا احتمالا برای تحقق منافع خود با چین هم صدا خواهند شد و گروهی دیگر ممکن است تلاش کنند تا در دو زمین چین و آمریکا همزمان بازی کنند؛ گزارهای که معادلات این منطقه را بازتعریف خواهد کرد.
اقتصادنیوز: در شرایطی که تنشها و رقابتها میان چین و آمریکا تشدید شده است، کشورهای حاشیه خلیج فارس بالاخص عربستان و امارات در صدد هستند تا با بهره برداری از فرصت پیش آمده، از رقابت میان دو غول فنآوری استفاده کرده و با لحاظ کردن ماهیت سیستمهای سیاسی خود، از بخشهای مختلف تجهیزات نوآورانه این دو بازیگر بهره برداری نموده و آن را در راستای اهدافشان بازتعریف نمایند.
اقتصادنیوز: روسیه که هدف تحریمهای غرب قرار دارد و اقتصادش ممکن است تحت تاثیر تنشهای غرب آسیا قرار بگیرد، به دنبال مسیرهای ترانزینی جایگزین است و همزمان تلاش دارد تا مسیر جنوبی کریدور شمال-جنوب را برای تحقق خواستههای خود هموار سازد؛ مسیری که شکوفاییاش در گرو همصدایی با افغانستان تحت رهبری طالبان است؛ گزارهای که میتواند زمینهساز تنشهایی میان قلب آسیا با روسیه شود.
اقتصادنیوز: به باور ناظران، گروه واگنر تحت رهبری پریگوژین که ماموریتشان در سوریه رویارویی با داعش بود، ابتدا به عنوان قربانیان خاموش قلمداد میشدند؛ قربانیهایی که تعداد کشته و زخمیهایشان جایی ثبت نمیشد مبادا دولت روسیه به واسطه مشارکت در سوریه بازخواست شود.
اقتصادنیوز: در باب عادی سازی روابط ترکیه و مصر بعد از چند سال تنش، تحلیل بسیار است. با این همه، به باور ناظران متغیرهای منطقهای و بینالمللی مختلفی میتواند زمینه را برای از سرگیری تنشها میان دو بازیگری که فعلا در شاخ آفریقا درگیر رقابتهایی پنهان هستند، هموار سازد.
اقتصادنیوز: تسلط چین بر منابع معدنی و تلاشی که برای در انحصار قرار دادن این منابع دارد، موجب شده تا ایالات متحده فارغ از پیشرفتهایی که در بازارهای جهانی به دست آورده است، ناچار شود تا در این زمینه رویاروی پکن قرار گرفته و به این انحصار شوم پایان دهد و برای کشورها فرصتی فراهم کند تا به وابستگیشان به چین پایان داده و بازارهای آمریکا و متحدانش را جایگزین سازند.
اقتصادنیوز: در باب نفوذ یا عدم نفوذ روسیه در قلب آسیا تحلیلهای بسیاری مطرح شده که همگی نشان از عدم شناخت و درک واقعیتهای حاکم دارد؛ کشورهای آسیای مرکزی به دنبال ارتقای منافع ملیشان هستند و برای تحقق اهدافشان گاه خلاف جهت خواستههای مسکو حرکت میکنند و گاهی با این بازیگر همصدا میشوند. از همین رو، شاهد هستیم که فارغ از جنگ روسیه علیه اوکراین، طرفین در حوزههای نظامی – امنیتی و اقتصادی همکاریهای نزدیکی را با یکدیگر تجربه کرده و میکنند.
اقتصادنیوز: انتقال فنآوری چینی برای کشورهای حاشیه خلیخ فارس، بالاخص امارات و عربستان جذاب است و به این کشورها کمک میکند تا زمینه را برای تنوع بخشیدن به ساختار اقتصادیشان هموار سازند. با این همه، به باور ناظران از آنجایی که این فنآوری از جانب بازیگری اقتدارگرا برای ساختارهایی اقتدارگراتر صادر میشود، بازیگران عرب حاشیه خلیج فارس با حمایتهای پکن به سادگی میتوانند صدای مخالفانشان را سرکوب کنند.
اقتصادنیوز: در باب حیات سیاسی و اقتصادی پریگوژین روایتها بسیار است. گروهی میگویند او آشپز مخصوص پوتین بود که بعدها رهبری مزدوران کرملین را عهده دار شد؛ مزدورانی که پیشتر در جنگ سوریه با داعش از این گروه تروریستی ضربه سختی خوردند و در ابتدا توسط مسکو کنار گذاشته شدند. اما این صرفا ابتدای داستان بود.
اقتصادنیوز: کشورهای آسیای مرکزی از جنگ در اوکراین فرصت سازی کرده و تلاش دارند تا با بازی در زمین قدرتهای متنوع برای خود فرصت سازی کنند. از همین رو، در یک طرف شاهد مانور قدرتهای غربی هستیم و در طرف دیگر یکهتازیهای پکن برای بازیگران آسیای مرکزی به سان امتیازی تلقی میشود. قلب آسیا اما تلاش دارد تا در حوزه اقتصادی و در راستای منافع ملیاش با روسها همصدا شده و به دادوستدها با کرملین با توسل به ارزهای محلی ادامه دهد.
اقتصادنیوز: به باور ناظران، چین در طول سالها تلاش کرده تا با ارائه امتیازهایی چون وامهای بلند مدت، زمینه را برای نفوذ در بازارهای کشورهای جهانی در آسیا و آفریقا هموار سازد. این همه گزارهای است که در پایان دور نخست ریاست ترامپ و عصر بایدن مورد توجه قرار گرفت و در باب آن پلنهایی تعریف شد. همزمان گروهی از بازیگران به واسطه فعل و انفعالهای پکن بعد از همهگیری کووید 19 تلاش دارند تا به اتکای خود به چین پایان دهند، این همان متغیری است که میتواند برای آمریکا فرصت ساز شود.
اقتصادنیوز: کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس بالاخص در سالهای اخیر که تحولات جهانی به بهای نفت شوک وارد کرد، عزم خود را برای متنوع کردن اقتصادهایشان جزم کردهاند. در همین قاب، تلاشهای امارات و عربستان برای دیجیتالی کردن طرحهای بلندپروازنهشان قابل تامل است. در همین راستا، چین نیز با لحاظ کردن فرهنگ و سنت حاکم بر این کشور الگوهای متناسب را ارسال کرده و بدین طریق تلاش دارد تا با تکیه بر قدرت نرم خود متحدانش را راضی نگاه داشته و جای پای خود را مستحکم کند. علاوه بر این، از آنجایی که نسخه صادراتی اینترنت و فنآوری دیجیتالی توسط ساختاری اقتدارگرا صادر شده، بازیگران عرب که خود دیکتاتور اقتدارگرا هستند، به راحتی میتوانند آن را اجرایی کنند.
اقتصادنیوز: با سقوط دولت اسد، سرنوشت پایگاههای نظامی روسیه در شام در هالهای از ابهام قرار گرفت. با این همه، گروهی از ناظران با استناد به دادههای اطلاعاتی، براین باورند که روسها همزمان در حالی که با مقامهای شام رایزنی دارند تا بتوانند پایگاههای نظامیشان را در سوریه حفظ کنند، در قاره سیاه صفآرایی تازه تعریف کرده و به دنبال آن هستند تا نفوذشان را در این جغرافیا گسترش دهند.
اقتصادنیوز: گروهی از ناظران با استناد به رویکرد و استراتژی کشورهای آسیای مرکزی از کاهش نفوذ روسیه در این قاره گفته و با تکیه بر دادههای متفاوت براین باورند که امروز بازیگرانی چون چین و ترکیه با تکیه بر اهرمهای قدرتی که در اختیار دارند تلاش میکنند تا در حیاط خلوت کرملین نفوذ کنند؛ این گزارهای است که توسط کشورهای این قاره مورد استقبال قرار گرفته است؛ کشورهای قلب آسیا نمیخواهند هزینه بازیهای خودساخته مسکو را بپردازند و به دنبال توسعه اقتصادی و سیاسی هستند و برای نیل به اهدافشان در عرصه سیاست خارجی رویکرد متنوع سازی را دنبال میکنند.