پربازدیدترینها
اقتصادنیوز: قدرتهای میانه اورآسیا، با تشدید رقابت آمریکا و چین، راهبرد «خودمختاری راهبردی» را در پیش گرفتهاند تا از وابستگی به یکی از قطبها پرهیز کرده و تعادلی میان قدرتها برقرار سازند. آنها با ایجاد شبکههای چندجانبه مانند آسهآن و فروم آستانه، میکوشند ثبات منطقهای را حفظ و از تبدیل شدن به میدان نبرد قدرتهای بزرگ جلوگیری کنند. این سیاست تعامل با همه و ائتلاف با هیچکس، تلاشی است برای حفظ نقش فعال و مستقل در نظم جهانی آینده.
اقتصادنیوز: پس از اعلام تعرفههای فراگیر توسط ترامپ، اعتماد سرمایهگذاران به اقتصاد آمریکا کاهش یافته و ارزش دلار افت کرده است، در حالی که نرخ بهره اوراق قرضه خزانهداری افزایش یافتهاند. با وجود تضعیف موقعیت دلار، نبود جایگزینهای قوی در اقتصادهای دیگر مانند چین، اروپا و ژاپن، جایگاه جهانی دلار را فعلاً حفظ کرده است. با این حال، تداوم سیاستهای بیثباتکننده ترامپ ممکن است در بلندمدت اعتماد جهانی به دلار و نهادهای اقتصادی آمریکا را متزلزل کند.
اقتصادنیوز: در پی حمله تروریستی در کشمیر و آغاز جنگ چهارروزه میان هند و پاکستان، موج گستردهای از اطلاعات نادرست در فضای مجازی منتشر شد که اغلب با هدف تحریک احساسات، انحراف افکار عمومی و نمایش اغراقآمیز قدرت نظامی بهکار رفت. تصاویر ماهوارهای اما بسیاری از ادعاهای پاکستان را رد کرده و نشان دادهاند که حملات هند مؤثرتر بوده است. این درگیری نشان میدهد که اطلاعات جعلی به سلاحی کمهزینه و مؤثر در جنگهای مدرن تبدیل شدهاند.
اقتصادنیوز: سفر قریبالوقوع پوتین به تهران نشاندهنده تعمیق همکاریهای راهبردی میان ایران و روسیه در سایه تحریمهای غرب و بحرانهای منطقهای است. عضویت ایران در اتحادیه اقتصادی اوراسیا و گروه بریکس و امضای توافق همکاری جامع با مسکو، گامهایی مهم در جهت تقویت پیوندهای اقتصادی و سیاسی دو کشور بوده است.
اقتصادنیوز: دونالد ترامپ در تلاش است با اجرای یک «نیکسون معکوس»، روسیه را از چین جدا کرده و به ایالات متحده نزدیک کند تا در رقابت با چین برتری یابد. این راهبرد با وجود جذابیت ظاهری، به دلیل پیوندهای عمیق اقتصادی و سیاسی مسکو و پکن، احتمال موفقیت کمی دارد. شکست این طرح میتواند باعث تضعیف اتحاد آمریکا با اروپا و تقویت بیشتر موقعیت روسیه و چین علیه واشینگتن شود.
اقتصادنیوز: عربستان سعودی در مسیر عادیسازی روابط با اسرائیل، همچنان ایجاد دولت مستقل فلسطینی را شرط اصلی میداند و پس از جنگ غزه در اکتبر ۲۰۲۳ موضعی آشکارتر و حامیتر نسبت به فلسطینیها اتخاذ کرده است. ریاض با وجود تمایل به دریافت امتیازات امنیتی و فناوری از آمریکا، از رویارویی مستقیم با ایران و پیامدهای داخلی عادیسازی پرهیز میکند. این کشور تلاش دارد نشان دهد که نزدیکی به اسرائیل نه خیانت، بلکه ابزاری برای پیشبرد آرمان فلسطین است و در عین حال مشروعیت منطقهای ولیعهد را تقویت میکند.
اقتصادنیوز: ابومحمد جولانی با چرخشی استراتژیک از افراطگرایی به رویکردی میانه، سعی دارد تحریرالشام را به یک دولت مشروع تبدیل کند، اما با چالشهای داخلی، فشارهای خارجی و مخالفت داعش مواجه است. سیاست اخراج یا جذب جنگجویان خارجی به موضوعی حساس در میان افراطگرایان تبدیل شده و ممکن است موجب شکاف و خشونت شود. در عین حال، گزارشهایی از همکاری جولانی با بازیگران منطقهای و حتی اسرائیل برای تثبیت قدرت و حذف رقبا منتشر شده است.
اقتصادنیوز: در اقتصاد جنگی روسیه، ظاهر ثبات با باطنی شکننده همراه است؛ جایی که مردم هزینه تورم و کاهش ارزش پول را میپردازند و نخبگان مالی از آن سود میبرند. نظام وفاداریمحور کرملین، الیگارشها را تقویت کرده و توسعه واقعی را قربانی کنترل سیاسی کرده است. در نبود تنوع اقتصادی و افزایش فشارهای داخلی، فروپاشی از درون بیش از هر زمان دیگری محتمل است.
اقتصادنیوز: آمریکا تاکنون بیشتر به امنیت و کمکهای بشردوستانه در آفریقا توجه داشته اما این رویکرد نتوانسته توسعه پایدار ایجاد کند. کاهش حمایتهای سنتی و ناکامی در مقابله با گروههای مسلح باعث شده واشنگتن به سرمایهگذاری در زیرساختهای آفریقا به عنوان راهبردی جدید نگاه کند. این سرمایهگذاری میتواند هم به منافع اقتصادی آمریکا کمک کند و هم رقابت با چین در قاره را به سمت تعامل اقتصادی سوق دهد.
اقتصادنیوز: عربستان و ایران پس از سالها تنش، به دلیل متغیرهای مختلفی چون تغییر معادلات خاورمیانه، رشد نفوذ ترکیه و تغییر محاسبات ژئوپلیتیکی، به سمت همکاری دیپلماتیک حرکت کردهاند. چشمانداز ۲۰۳۰ و تلاش محمد بن سلمان برای مدرنیزه کردن عربستان، این روند را تسریع کرده است. این تغییرات میتواند به بازتعریف امنیت منطقهای در خلیج فارس منجر شود، مشروط بر واکنش ایالات متحده.
اقتصادنیوز: ائتلافی نانوشته متشکل از چین، روسیه، ایران و پاکستان در حال تقویت نفوذ خود در افغانستان و تضعیف نقش آمریکا، هند و کوادر منطقه است. چین با هدف حفاظت از منافع اقتصادی و امنیتی خود، رهبری دیپلماسی منطقهای را بر عهده گرفته و طالبان را به شراکت راهبردی کشانده است. در واکنش، آمریکا به دنبال بازگشت به پایگاه بگرام است، اما با مقاومت منطقهای روبهروست.
اقتصادنیوز: پس از ادعای ترامپ در باب خلیج فارس، واکننش تند مقام های رسمی ایران و ایرانی ها موجب شد تا رئیس جمهوری آمریکا از موضعش عقب نشینی کند. گروهی مدعی اند اعلام این نام جعلی در آستانه تور منطقه ای ترامپ شاید امتیازی به اعراب بود که پیش از موعد سوخت.
اقتصادنیوز: اقتصاد روسیه در دوران جنگ اوکراین و تحریمهای غربی بهظاهر باثبات اما در باطن شکننده توصیف شده است. نظام اقتصادی کنونی روسیه بر پایه وفاداری سیاسی، فشار بر شهروندان و رشد غیرمولد نظامی بنا شده است. آنچه به عنوان شکوفایی نمایش داده میشود، در واقع ساختاری ناپایدار است که رفاه عمومی را قربانی بقای سیاسی میکند.
اقتصادنیوز: قطعنامه اخیر میان هند و پاکستان نشان داد که دو طرف با احتیاط از برخوردهای شدید اجتناب کردند و به میانجیگری آمریکا اجازه دادند تا تنشها کاهش یابد. با وجود این، مالکیت سلاحهای هستهای فضای تنشهای کوچکتر و خطرناکتری را ایجاد کرده که میتواند به اشتباهات فاجعهآمیز منجر شود. استفاده گسترده از پهپادها و جنگ اطلاعاتی نیز پیچیدگی و خطر بروز درگیریهای آینده را افزایش داده است.
اقتصادنیوز: آذربایجان با بهرهبرداری از جنگ اوکراین بهعنوان تامینکننده انرژی جایگزین برای اروپا و محور مسیرهای تجاری جدید، موقعیت ژئوپلیتیکی خود را تقویت کرده است. اما تنشهای منطقهای با ایران و وابستگی شدید به درآمدهای نفتی و گازی ناپایدار، چالشهای داخلی و خارجی این کشور را افزایش دادهاند. همچنین محدودیتهای سیاسی و اقتصادی داخلی، امیدها به اصلاحات پس از جنگ قرهباغ را کاهش داده است.
اقتصادنیوز: چین با شدت گرفتن مواضع لای، رئیسجمهور جدید تایوان، رویکردی تهاجمیتر در پیش گرفته و از محاصره دریایی تا سناریوهای بحرانآفرینی سخن میگوید. ضعف سیاسی لای در داخل تایوان، پکن را نگران اما جسور کرده تا فشارهای نظامی و سیاسی را افزایش دهد. با نزدیک شدن به سال ۲۰۲۷ و تکمیل توانمندیهای نظامی چین، احتمال درگیری واقعی بیش از هر زمان دیگری جدی شده است.
اقتصادنیوز: بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید باعث رقابت کشورهای عرب خلیج فارس برای تعریف مجدد جایگاه خود در آمریکا شده است. عربستان سعودی و امارات متحده میلیاردها دلار سرمایهگذاری در حوزههای فناوری و انرژی پاک در آمریکا متعهد شدهاند تا نقش خود را فراتر از مصرفکننده امنیت صرف، به بازیگر کلیدی در اقتصاد و فناوری جهانی تبدیل کنند. این تغییر راهبردی، حاصل رشد درآمدهای نفتی، رقابتهای ژئوپلیتیکی و تغییرات در فضای سیاسی و اقتصادی آمریکا است. کشورهای خلیج فارس با استفاده از سرمایهگذاریهای عظیم، قصد دارند در تعیین قواعد جهانی اقتصاد و نوآوری سهم داشته باشند و امنیت ملی را به مفهومی فراتر از حوزه نظامی گسترش دهند. این سرمایهگذاریها همچنین فرصتهای شغلی در آمریکا ایجاد کرده و روابط دوطرفه را تقویت میکنند.
اقتصادنیوز: جمهوری آذربایجان پس از پیروزیهای نظامی در قرهباغ و کاهش نفوذ روسیه، به بازیگری مهم در منطقه قفقاز و تأمینکننده انرژی اروپا تبدیل شده است. اکنون فرصت نادری برای امضای توافق صلح با ارمنستان دارد، اما به دلیل برتری خود، در امضای آن تعلل میکند. با این حال، وابستگی به انرژی و تحولات ژئوپلیتیکی آینده، موقعیت جدید آذربایجان را شکننده میکند.
اقتصادنیوز: به ادعای ریچارد نفیو، خروج ترامپ از برجام زمینهساز بیاعتمادی و در عین حال پیشرفت برنامه هستهای ایران شده و حالا در شرایطی که دو بازیگر تمایل دارند تا توافقی حاصل شود میبایست دو گزاره لحاظ شود، برداشتن تحریمها و نظارتهای دقیق بر برنامه هستهای ایران تا به ادعای گروهی شفاف سازی حاصل شود.
اقتصادنیوز: در جریان سفر ترامپ به عربستان سعودی، او از امکان پایان دادن به منازعه ۴۶ ساله با ایران سخن گفت و بر اهمیت عدم دشمنی دائمی تأکید کرد. این تغییر رویکرد بهویژه در زمینه سیاستهای تجاری و نظامی ترامپ در مواجهه با چین، یمن و پاکستان مشهود است؛ جایی که او در مواجهه با محدودیتهای جهانی به اتخاذ تصمیمات عملیتر روی آورده است. از همین رو، گروهی با استناد به گزاره های فوق مدعی اند ترامپ همچنان در پی پایان دادن به جنگهای بیپایان و دستیابی به توافقهای بزرگ برای منافع اقتصادی و سیاسی آمریکاست و به نظر می رسد واقعیت های سیاسی را به خوبی درک کرده باشد.
اقتصادنیوز: چین در دریای جنوبی چین به طور مکرر با فیلیپین درگیر شده و با واکنش آمریکا، -که سامانه موشکی میانبرد تایفون را به فیلیپین فرستاد-، تنشها افزایش یافته است. پکن سیاست بازدارندگی توسعهیافته آمریکا را تهدیدی علیه منافع خود میداند و با استفاده از فشارهای اقتصادی، عملیات نظامی خاکستری و مانورهای نظامی گسترده، تلاش میکند نفوذ واشنگتن را در منطقه کاهش دهد. آمریکا نیز برای حفظ ائتلافها و ثبات منطقه باید مقابلهای جدی با این اقدامات داشته باشد.
اقتصادنیوز: ترامپ در سفر چهار روزهاش به خلیجفارس، روابط اقتصادی و امنیتی گستردهای با عربستان، قطر و امارات را اجرایی کرد، اما موضوع عادیسازی روابط با اسرائیل را به تعویق انداخت و تحریمهای سوریه را لغو کرد. علیرغم وعدههای میلیاردی، تحقق قراردادها و حمایت آمریکا از برنامههای هستهای و دفاعی عربستان هنوز نامشخص است. از همین رو، به ادعای ناظران، این سفر بیشتر جنبه تبلیغاتی داشت و چالشهای اقتصادی و سیاسی همچنان پابرجا باقی ماندهاند.
اقتصادنیوز: روسیه اگرچه در دستیابی به اهداف خود در اوکراین ناکام مانده، اما همچنان تهدیدی جدی برای ناتو محسوب میشود. احتمال حملهای کوتاه، شدید و محدود به یکی از کشورهای ضعیفتر ناتو با هدف شکستن انسجام سیاسی این ائتلاف وجود دارد. برای مقابله، اروپا باید فوراً ظرفیتهای دفاعی و بازدارندگی خود را در برابر تهدیدات متعارف و هستهای روسیه تقویت کند.
اقتصادنیوز: سفر دونالد ترامپ به خلیج فارس بدون حضور در اسرائیل، نشانهای از تمرکز جدید آمریکا بر شراکت راهبردی با کشورهای عربی و تغییر بنیادین در سیاست خارجی آن است. او با تأکید بر منافع اقتصادی، به دنبال توافق هستهای با ایران و احیای توافقنامههای ابراهیم است. همچنین تصمیم آمریکا برای لغو تحریمهای سوریه و تقویت همکاریهای فناورانه و انرژیمحور با کشورهای خلیج فارس، تحولات ژئوپلیتیکی مهمی را رقم زده است.
اقتصادنیوز: افشای یک فایل صوتی منتسب به خمیس الخنجر، سیاستمدار سنی عراق، موجی از تنشهای سیاسی و فرقهای را در آستانه انتخابات ۲۰۲۵ به راه انداخت. در حالی که الخنجر اصالت فایل را تکذیب کرده، چهرههای شیعه حامی ایران، رقیب او، محمد الحلبوسی را به طراحی این افشاگری متهم کردهاند. این ماجرا نشاندهنده استفاده روزافزون از نشتهای دیجیتال به عنوان ابزار تخریب سیاسی در فضای شکننده عراق است که می تواند به تنش ها دامن بزند.
اقتصادنیوز: در پی حمله تروریستی ۲۲ آوریل در کشمیر و پاسخ موشکی هند، درگیریهای بیسابقهای میان هند و پاکستان رخ داد که به رغم تلاش آمریکا برای کاهش تنش، روایتهای متضادی از آن باقی مانده است. عملیات نظامی هند برای بازدارندگی، نهتنها نتوانست ساختارهای تروریستی را نابود کند، بلکه موجب افزایش محبوبیت داخلی ارتش پاکستان و ارتقای فرمانده آن، ژنرال منیر، شد. این بحران بهجای کاهش تهدید، احتمال تشدید درگیریهای آتی میان دو کشور هستهای را افزایش داده است.
اقتصادنیوز: به ادعای ناظران، در باب توافق یا عدم توافق با ایران، میان جمهوری خواهان شکاف جدی ایجاد شده و همین گزاره فشارها بر ترامپ را افزایش داده است. با این همه، شواهد و نتایج نظرسنجیها نشان میدهد که آن گروه از جمهوری خواهان که از توافق احتمالی با ایران حمایت میکنند در اکثریت هستند؛ هرچند شاهینهای ضدایرانی در صددند تا این گروه را در اقلیت جلوه دهند.
اقتصادنیوز: دیدار ترامپ با جولانی(احمد الشرع) با میانجیگری بن سلمان و لغو تحریم های اعمالی واشنگتن علیه دمشق در کنار مواضع تند رئیس جمهوری آمریکا واکنش تند مقام های رسمی و رسانه های ایران را به دنبال داشت.
اقتصادنیوز: چین با در اختیار گرفتن بنادر استراتژیک در آمریکای لاتین، بهویژه کانال پاناما و بندر چانکای، نفوذ اقتصادی و امنیتی خود را در «حیاط خلوت» آمریکا گسترش داده است. این اقدامات بخشی از راهبرد چین برای تسلط بر زنجیرههای تأمین جهانی و دسترسی به منابع حیاتی مانند مس و لیتیوم در «جنگ بزرگ غذا» است. آمریکا در واکنش، با تعرفههای سنگین، خرید بنادر توسط شرکتهای آمریکایی و فشارهای دیپلماتیک تلاش دارد این نفوذ را مهار کند.
اقتصادنیوز: در دوران ریاستجمهوری ترامپ، سیاست خارجی آمریکا نسبت به آفریقا بهسمت رویکردی معاملهگرانه و کوتاهمدت چرخش یافت که با کاهش کمکهای اقتصادی، تهدید به تعطیلی نهادهای دیپلماتیک و بیتوجهی به نهادهای منطقهای همراه بود. این سیاست میتواند منجر به افزایش فقر، گسترش بیماریها و بیثباتی امنیتی در قاره شود. در نتیجه، عقبنشینی آمریکا زمینه را برای نفوذ بیشتر چین و روسیه در آفریقا فراهم میکند.