ورود به سرنوشت کابینه / نقش جهانگیری در چینش دولت دوازدهم
وکیلی در گفت‌وگوی خود با «شرق» می‌گوید «این کمیته جلسات مستمری با اسحاق جهانگیری داشته و در این جلسات درباره کلیات کابینه صحبت شده اما وارد مصادیق نشده‌اند». وکیلی همچنین از تهیه گزارش بررسی عملکرد دولت یازدهم از سوی فراکسیون خبر داده و ادامه می‌دهد: «در دیدار با روحانی این گزارش تقدیم خواهد شد». او درباره محتوای گزارش هم توضیح می‌دهد: «مجموعه‌ای از شاخص‌ها را مبنای تهیه این گزارش قرار دادیم که عبارت‌اند از شاخص گفتمانی، شاخص عملکرد، مقبولیت، رویکرد و همچنین شاخص همراهی کابینه یازدهم با حسن روحانی».
او ادامه می‌دهد: «برای هریک از این شاخص‌ها هم ضریب یک تا پنج در نظر گرفتیم و از اعضای فراکسیون خواستیم به وزرا از یک تا پنج نمره بدهند».وکیلی درباره اینکه کدام‌یک از وزرا بیشترین و کمترین نمره یا امتیاز را از سوی اعضای فراکسیون کسب کرده‌اند، صحبتی نمی‌کند... . اما درباره احتمالی که محمدرضا تابش به تازگی طرح کرده، مبنی بر اینکه تنها پنج یا شش عضو کابینه یازدهم تغییر خواهند کرد، می‌گوید: «براساس گزارش ارزیابی که تهیه شده، بالای ٥٠ درصد کابینه باید تغییر کند. علاوه بر این براساس صحبت‌های رئیس‌جمهور و نیز مطالبه جامعه باید این حجم از تغییر رخ دهد».
تأکید بر لزوم تغییر کابینه از یک طرف و از طرف دیگر، توجه به پشتوانه رأی مردم در انتخابات ریاست‌جمهوری، این را نشان می‌دهد که انتخاب رویکرد اصلاح‌طلبانه برای کابینه دوازدهم باید از جمله مواردی باشد که در رایزنی‌ها مورد توجه قرار بگیرد. وکیلی درهمینباره می‌گوید: «من شخصا معتقد هستم که آقای روحانی باید به مخالفان هم در کابینه سهم بدهد.
اما مخالف شناسنامه‌دار و دارای هویت. یعنی نظر ١٥میلیونی که به آقای رئیسی رأی دادند هم باید با سهم‌دادن تأمین شود. اما روحانی نباید به دونبشی‌ها و سه‌نبشی‌ها سهم بدهد». وکیلی در توضیح بیشتر می‌گوید: «منظورم این است که نباید جریان دورو را به رسمیت شناخت، بلکه باید گفتمان‌های رسمی را به رسمیت بشناسیم. از طرفی در تغییر کابینه باید موضع گفتمانی روشن باشد. در اینجا باید گفتمان پیروزی که مشخصا گفتمان اصلاح‌طلبی است، روشن باشد. علاوه بر اینکه میزان همراهی وزرا با رئیس‌جمهور و نیز جسارت و شجاعت مدیران هم باید در نظر گرفته شود».
کابینه اصلاح‌طلبانه پاسخ به رأی مردم است
تأکید بر رویکرد اصلاح‌طلبانه کابینه دوازدهم از جمله مطالباتی است که همه فعالان سیاسی این جریان و نیز اعضای فراکسیون امید بر آن تأکید دارند. قبلا عبدالکریم حسین‌زاده هم گفته بود که باید کلان گفتمان کابینه دوازدهم اصلاح‌طلبی باشد. باید ردپای رأی ٢٤میلیونی روحانی خود را در کابینه نشان دهد». محمود میرلوحی فعال سیاسی اصلاح‌طلب هم درهمینباره به «خبرآنلاین» گفته است: «اصلاح‌طلبان که سهم‌خواهی‌ای از رئیس‌جمهور نکرده‌اند اما من از کسانی که معتقد به سهم‌خواهی اصلاح‌طلبان هستند، می‌پرسم که می‌خواهید روحانی از دلواپسان در دولت خودش استفاده کند؟!
همه متوجه شده‌اند که معنی رأی مردم چه بود. مردم می‌خواستند که دلواپسان نباشند و نگاه اصلاح‌طلبانه در کشور حاکم شود. بنابراین اگر اصلاح‌طلبان بگویند که کابینه باید اصلاح‌طلبانه‌تر شود، به معنی سهم‌خواهی نیست بلکه مناسب‌ترین پاسخ به خواسته و رأی مردم است». او می‌گوید: «ما به‌غیر از نیروهای اصلاح‌طلب و اصولگرا دسته دیگری نداریم و کابینه فراجناحی معنا ندارد. ما که کسی را نمی‌شناسیم که نه اصولگرا باشد و نه اصلاح‌طلب یا اعتدالی. بنابراین دولت فراجناحی یک موضوع فرضی است. انتظار به‌حق مردم این است که کابینه به‌ویژه در سیاست داخلی، اصلاح‌طلب‌تر شود».
تصویب شاخص‌های بررسی کابینه دوازدهم
اما علاوه بر تأکید بر رویکرد گفتمانی کابینه، گویا فراکسیون امید شاخص‌هایی را هم برای ارزیابی گزینه‌های پیشنهادی روحانی تدوین کرده است تا هنگام معرفی وزرا، براساس آن شاخص‌ها به ارزیابی بپردازند. وکیلی در ادامه گفت‌وگوی خود با «شرق» دراین‌باره چنین توضیح می‌دهد: «فراکسیون برای بررسی کابینه دوازدهم شاخص‌ها و ضرایبی را پیش‌بینی و تصویب کرده است که از آن جمله می‌توان به این موارد اشاره کرد؛ شاخص گفتمانی، ارزشی، جوان‌بودن و جوان‌گرایی، خلاقیت، توان و هنر مدیریت تأمین و هزینه منابع مالی، توان مدیریت بر درآمد و هزینه و نیز بهره‌مندی از قدرت تصمیم‌گیری».
او درباره مورد آخر اضافه می‌کند: «فقدان قدرت تصمیم‌گیری یکی از معضلات برخی از اعضای کابینه یازدهم بود. موضوعی که نباید در میان مدیران دولت دوازدهم دیده شود. ما براساس این شاخص‌ها به وزرا رأی خواهیم داد و این‌گونه نیست که هنگام بررسی در صحن به صورت صددرصدی رأی بدهیم یا ندهیم».
به گفته وکیلی، «اعضای فراکسیون امید در هر یک از کمیسیون‌های تخصصی مجلس که در قالب کمیته‌های تخصصی تشکیل شده‌اند، هرکدام از گزینه‌های پیشنهادی را در حوزه تخصصی بررسی می‌کنند». اما علاوه بر این شاخص توجه به مطالبات جوانان و زنان و انعکاس آن در کابینه دوازدهم از جمله مطالباتی است که گفته شده قرار است در دیدار فراکسیون امید با روحانی به‌طور جدی مطرح شود. موضوعی که عارف هم بر آن انگشت تأکید گذاشته است.
درهمینباره شهیندخت مولاوردی، معاون امور زنان و خانواده ریاست‌جمهوری درباره احتمال حضور زنان در کابینه گفته است: «تابوی وزیر زن قبلا شکسته شده است و نباید فکر کنیم اتفاق بزرگی می‌افتد، چون قبلا این اتفاق افتاده است». مولاوردی درباره گزینه‌های پیشنهادی هم گفته است: «ما با کسانی که تصمیم‌گیر هستند درباره حضور زنان در کابینه بعدی رایزنی کردیم، نظر رئیس‌جمهور هم ان‌شاءالله برای حضور زنان در کابینه مثبت است». میرلوحی هم معتقد است: «دولت دوازدهم ادامه دولت یازدهم اما جوان‌تر است، زنان در آن سهم بیشتری خواهند داشت و رونق اقتصادی به صورت جدی در آن مورد توجه قرار خواهد گرفت».
نقش روحانی و جهانگیری
با همه این اظهارنظرها، اما نظر تعیین‌کننده، نظر شخص روحانی خواهد بود. حتی گفته شده روحانی براساس منویات ذهنی خود اعضای کابینه دوازدهم را انتخاب می‌کند. وکیلی دراین‌باره به «شرق» می‌گوید: «روحانی و هر فردی که دوباره رئیس‌جمهور می‌شود، خودش درباره کابینه تصمیم می‌گیرد.
در دوره نخست ریاست‌جمهوری، روحانی به دلیل اینکه شناخت کافی از وضعیت اجرائی کشور نداشت، کمیته‌های مختلفی را تشکیل داده بود تا گزینه‌ها را معرفی کند. در این دوره اما روحانی نقشه‌ای در ذهن خود دارد که براساس شناختی که از این چهار سال به دست آمده، تدوین شده است.
البته مشورت‌هایی هم از کانال‌های مختلف به او می‌رسد و ممکن است این داده‌ها، جابه‌جایی در این نقشه ایجاد کند. در مجموع فکر می‌کنم که روحانی یک نقشه پیش‌بینی‌شده دارد. به این معنی که فهرست کابینه از قبل بسته و نهایی شده باشد. بلکه یک ذهنیت اولیه درباره افراد و ظرفیت‌های آنها دارد. مشورت‌هایی که در این مسیر از کانال‌های مختلف می‌رسد، به اسحاق جهانگیری سپرده می‌شود تا آنالیز کند و نتیجه را در اختیار روحانی قرار دهد».
وکیلی درباره نقش جهانگیری در این مسیر می‌گوید: «قاعده این است که آقای جهانگیری هم به جهت اینکه امین آقای روحانی است و هم معاونت اولی را بر عهده دارد و می‌خواهد با این کابینه کار کند و البته آشناترین فرد به توان مدیریتی و اجرائی افراد است، می‌تواند تأثیرگذار باشد. ملاک این است اما اینکه در عرصه واقعیت چه فرمولی در نهایت مورد توجه قرار می‌گیرد، چندان روشن نیست». از این اظهارنظرها چنین برمی‌آید که اگرچه تلاش‌هایی برای ایفای نقش مشورتی در کنار روحانی و جهانگیری برای ترکیب کابینه دوازدهم صورت می‌گیرد، اما در نهایت این دو نفر در تعامل با هم ترکیب کابینه را مشخص خواهند کرد.
گزارش از مرجان توحیدی
